NRK.no - Fylkesleksikon

Skular i Naustdal

Forming på Horstad skule. (Foto: Randi Indrebø, NRK)

Dei første reglane for skule i Førde prestegjeld (Naustdal og Førde kommunar) vart sette opp i 1743. Prestegjeldet fekk 4 skuledistrikt, og med 7 lokalkrinsar for omgangsskule. Dei 8 omgangsskulelærarane skula på denne tida
omlag ein månad i kvar gardskrins.

Publisert 01.10.2001 12:54. Oppdatert 04.01.2002 18:31.

Etter skulelova i 1860 vart Naustdal sokn delt i 16 krinsar og Vevring i 9. Første fastskulehuset vart bygd i Naustdal i 1862.

Josef Grimeland

var frå 1864 lærar i Fimland krins i 7 år og seinare Horstad krins i 16 år. Han dreiv kveldsskule for ungdom i den tida har var lærar i Naustdal.

Sunnfjord Ungdomsskule

Målstrid i skuleverket

kring 1900 – sjå under Historia i Naustdal.

Framhaldsskule

vart innført i 1913.

Skule for Gjøringebøen

I 1931 starta Vevring kommune ein særskule for Gjøringebøen fordi skuleborna der hadde vanskeleg skuleveg. Denne varte fram til etter krigen.

Barne- og framhaldsskule

I Naustdal vart det bygd kombinert barne-og framhaldsskule i 1958.

Strid om ungdomsskulen

Naustdal barne- og ungdomsskule.

Innføring av ungdomsskulen på 1960-talet førte til mykje strid i Indre Sunnfjord. Det vekte harme og protestar då skuledirektøren i Sogn og Fjordane, Halgeir Furnes gjorde framlegg om at det skulle byggjast ein stor sentralskule for heile regionen i Førde. Då Olav Aam overtok som skuledirektør, fekk alle kommunane i fylket eigen ungdomsskule. Ungdomsskulen kom i gang i Naustdal i 1967, då nybygget i sentrum vart teke i bruk.
I 1999 engasjerte lærarar og foreldre seg sterkt for å få utbyggjing av skulen i Naustdal. Foreldre og born gjekk i protesttog då kommunestyret utsette byggjinga, og politikarane bøygde av. I 2001 vart nye skulerom og idrettshall tekne i bruk, delvis finansiert ved at kommunen selde aksjar i Sunnfjord Energi.

Midtredalen skule.

Dagens skular:

Vevring skule (1.-7. kl.) 30 elevar
Naustdal barne- og ungdomsskule (1.-10. kl.) 287 elevar
Horstad skule (1.-7. kl.) 30 elevar
Midtredalen skule (1.-7. kl.) 45 elevar

Instedalen skule. Skulen vart lagt ned i 2001. (Foto: Randi Indrebø, NRK)

Nye- og gamleskulen på Horstad. (Foto: Randi Indrebø, NRK)

SE OGSÅ

Slaget i Sildagapet i 1810

Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?

Då fiskedampskipa stakk til havs

Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.

Få nazistar i Sogn og Fjordane

Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.