|
|
|
|
|
|
|
|
|
Leksikonredaktør:
Nettansvarleg:
Distriktsredaktør:
Copyright:
NRK Sogn og Fjordane
|
|
| |
Krigshistoria i NaustdalKrig mot svenskaneI Instedalen vart det i 1914 reist ein minnestein over brørne Anders Svorstøl (1788–1810) og Simon Svorstøl (1790–1886) som deltok i krigen mot svenskane 1807-1814. Anders fall under kampane.
Publisert 23.08.2001 10:29. Oppdatert 10.03.2006 14:18. | | Minnestein over Leo Aarseth (1923-1940) utanfor Vevring kyrkje. Inskripsjonen lyder: "Du gav alt. Omkom ved torpedering i Midhavet 12. juni 1940." (Foto: Arild Nybø, NRK) |
Andre verdskrigenUnder andre verdskrig måtte alle våpen leverast inn, men både i Hyen og Naustdal var det mange som gøymde våpen unna for å bruke dei til hjortejakt. Rykta om dette nådde tyskarane, som fleire gonger leitte etter jegerane. Ein gong vart 3 jegerar overraska av ein tysk patrulje i inste Naustedalen. To av jegerane gøymde seg, men Sverre Svoen vart oppdaga, og tyskarane opna eld. Sverre rømde for livet med kuleregnet rundt seg. Han fekk berga seg bakom ein skrent, og tyskarane rekna truleg med at han fall, for dei fylgde ikkje etter.
Då sokneprest Jørgen Huseklepp i 1942 saman med 645 andre norske prestar la ned embetet sitt, vart han arrestert og miste løna. Resten av krigen samla kyrkjelydane i Naustdal og Vevring inn pengar for å betale løna hans.
Under den store aksjonen mot norske lærarar i mars 1942 var Daniel Nordheim ved Ullaland skule mellom dei som vart arresterte og sende til Kirkenes. Han var nyleg blitt enkjemann, og måtte forlate 3 små born heime. Han fekk sleppe heim att i september same året.
I 1943 rekvirerte tyskarane kommunehuset i Naustdal til forlegning av eit kompani soldatar. Også skulehuset på Horstad vart brukt av tyskarane under øvingar.
SE OGSÅ
|
|
|
Finn fram i Fylkesleksikonet!
|
|
| |
|
|
SOGN OG FJORDANE FYLKE, TEMASIDER
|
|
|
|
Den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre, var sogning. Han vaks opp på Husabø på Leikanger, der mora kom frå.
Les meir om kong Harald Hårfagre og landsamlinga og om slekta hans i Sogn.
| | |
|
Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?
| | |
|
Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.
| | |
|
Frå 1920-talet og fram til like etter krigen fekk Sogn og Fjordane i alt 623 nye gardsbruk. Selskapet Ny Jord spela ein aktiv rolle i nydyrkingsarbeidet i mellomkrigskrigtida, og særleg merka Jølster seg ut som den store nydyrkingskommunen med 57 nye bruk.
| |
|
I mellomalderen låg det ei kyrkje på Utvær. Utvær ligg åtte km vestanfor dei andre øyane i Solund, og er det vestlegaste punktet i Noreg som har vore busett. Kvifor vart det bygd eit gudshus bokstaveleg tala midt ute i havet?
| |
|
Sjalusi er diverre eit klassisk drapsmotiv. Slik var det også for tenestejenta Sigrid i Vetlefjorden ein gong på 1600-talet då ho la sin elsk på husbonden på garden. Men for å kapre han måtte ho få kona av vegen, og til det trengde ho hjelp.
| |
|
Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.
| | |
|
I 1763 vart Joachim de Knagenhjelm utnemnd til den første amtmannen i Sogn og Fjordane. Det første han gjorde, var å flytte heim til mor på Kaupanger hovedgård. Men berre åtte år seinare vart Knagenhjelm nærmast tvangsflytta til Nord-Noreg. Kvifor?
| |
|
|
|
|
|
|
Tips andre om denne saken
Utskriftsvennlig versjon
