No kjem dei amerikanske soldatane: – Gler meg til å smake norsk mat

Det 333 meter lange og 78 meter høge krigsskipet segla inn i Oslofjorden ved 6-tida onsdag morgon.

Rett før klokka 12 ankra skipet opp i nærleiken av Ormøya i Bunnefjorden, og eit par timar seinare starta frakta av mannskapet frå skipet til land.

No har dei fyrste soldatane kome til Oslo sentrum. Totalt er det eit mannskap på 4500 personar om bord i skipet.

– Dei einaste eg veit om Noreg frå før av er at dei har mykje metall-musikk, seier ein soldat NRK har snakka med.

Skipet skal liggje i Oslo i fire dagar, og er eit planlagd besøk.

Dei fire dagane har soldaten planar om å gå rundt i sentrum og sjå byen.

– Også gler eg meg til å smake på den lokale maten, legg han til.

Det er han ikkje aleine om:

Etter besøket i hovudstaden, seglar skipet vidare langs norskekysten. Det opplyser talsperson i Forsvaret operative hovudkvarter (FOH) Jonny Karlsen.

Vil utforske det byen har å by på

Turistinformasjonen i Oslo seier dei sender ut ekstra folk på kaia og rundt i byen dei neste dagane for å rettleia amerikanarane.

Mange av dei vil nok testa byens uteliv, men Visit Oslo håpar dei også vil sjekke ut andre sider av hovudstaden.

– Me håpar jo sjølvsagt at dei også ynskjer å sjå noko kunst eller kultur, og kanskje til og med nyttar moglegheita for ein tur i marka eller bading i fjorden, seier Thea Gunnes i Visit Oslo til NRK.

Nokre av soldatane som no kjem til hovudstaden, har ikkje vore på land på fleire månader.

Fleire av dei NRK pratar med seier dei ynskjer å utforske det byen har å by på.

– Eg har høyrd det er fleire fine plassar ein kan dra på tur, så me skal sjå om me får til det, seier soldaten Duke.

På spørsmål om kor lenge dei skal vere her, svarar han at det varierer.

– Normalt er det snakk om ein til to dagar. Me får berre beskjed når me må returnere.

– Kva er det fyrste du skal gjere no?

– Det fyrste er å få i meg noko å ete. Eg har ikkje spist i heile dag. Kva anbefaler du? spør Duke.

Støre ynskjer allierte velkomen

Det amerikanske skipet skal ha fleire øvingar saman med Hæren, Sjøforsvaret, Luftforsvaret, og Forsvarets spesialstyrkar, skriv Forsvaret i ei pressemelding.

Dei meiner besøket gir dei ei unik moglegheit til å vidareutvikla samarbeidet med sine allierte i USA.

– Det kjem føreseielege reaksjonar frå Russland på dette, men vi ynskjer allierte velkomen til å øve i norsk farvatn, seier statsminister Jonas Gahr Støre til NTB om besøket.

Vidare seier han at Noreg held fram med same linje som dei har gjort det siste året, og legg til at besøket viser at Nato er til stade på havet.

Fritidsbåt stansa

I samband med besøket er det oppretta ei militær forbodssone rundt hangarskipet.

Andre båtførarar må halda 500 meters avstand frå skipet. I tillegg er det eit mellombels flyforbod over Indre Oslofjorden.

Onsdag formiddag samla fleire seg for å sjå skipet passere på veg inn mot Oslo.

På Nesodden blei ein fritidsbåt stansa av militært personell då han segla for nært.

– Vi oppmodar skodelystne i trafikken langs Oslofjorden til å ikkje lage nokon trafikkfarlege situasjonar eller skape nokon kødanningar i tilfelle det skulle bli ein glanekø når skipet kjem innover etter kvart i løpet av dagen, fortel operasjonsleiar Gjermund Stokkli i politiet til NRK.

Du kan sjå skipet si rute inn Oslofjorden på Kystverket si teneste NAIS.

Verdas største

«USS Gerald R. Ford» er det største krigsskipet som nokon gong er blitt bygd.

I tillegg til eit mannskap på 4500 personar, rommar skipet 90 fly og helikopter.

Skipet er på det første operative toktet nokosinne, og Oslo blir første hamn som får besøk.

Turen blir kalla det djupaste losoppdraget inn Oslofjorden nokosinne, der hangarskipet haldt seg marginalt innafor det ein reknar som forsvarleg.

Hangarskipet, som blir drive av to atomreaktorar, måtte søke om konsesjon for å få leggje til i ei norsk hamn.

Direktoratet for strålevern og atomsikkerheit (DSA) seier dei har gjort ei grundig vurdering av søknaden frå Forsvaret.

– Vi vurderar det som trygt å gjennomføre dette anløpet, føresett at prosedyrane blir følgd opp slik dei er skildra i søknaden, og at dei vilkåra vi har sett blir følgd, sa DSA-direktør Per Strand til NTB.

– Det er folk overalt

På kaia i Drøbak var det tidlegare i dag samla ein stor folkemengde for å sjå skipet segle forbi.

– Det er folk overalt, eg har ikkje sett makan, sa Laila Wilhelmsen som også stod klar på kaia.

Samtidig som det er spennande å følge med, syntest Wilhelmsen det er litt skummelt.

– Eg vaks opp her på 50-talet og då var det krigsskip her heile tida. Eg veit ikkje eg, men no har vi jo erta på oss Putin endå meir. Det er skummelt, eg synest det.

– Det er jo godt at vi blir passa på, men det er rart, seier Wilhelmsen.

Mads Tønnesen er også ein av dei som har følgt innseglinga i morgontimane. Han har hatt «orkesterplass» i stova.

– Eg såg først noko svært ute i horisonten, og følgde med då skipet runda austsida av Tjøme, fortel han til NRK.

– Det er veldig spesielt, det er jo noko som ein ikkje får oppleve igjen, kanskje. Det er mektig å sjå noko så stort ute på fjorden her.

Den russiske ambassaden: – Maktdemonstrasjon

Tysdag gjekk det russiske ambassaden i Oslo ut og omtalte det planlagde besøket som ein skadeleg maktdemonstrasjon.

– Det finst ingen spørsmål i nord som krev ei militær løysning, heller ikkje tema der ein treng innblanding utanfrå, skriv Timur Tsjekanov ved Russlands ambassade i ein e-post til NTB.

– Tatt i betraktning at dei innrømmer i Oslo at Russland ikkje utgjer ein direkte militær trussel for Noreg, ser vi på slike maktdemonstrasjonar som ulogiske og skadelege, seier Tsjekanov til nyheitsbyrået.