Novembervêret: Dobbelt så tørt i nord og dobbelt så vått i sør

Uansett om du bur i nord eller sør er du nok ikkje åleine om å tenkje at november har vore ein rar månad.

Det kan meteorologane òg seie seg samde i.

November har nemleg vore både ein varm, våt og tørr månad.

Klimaforskarane peiker på klimaendringar.

Varmare enn normalt

Helga Therese Tilley Tajet er klimaforskar ved Meteorologisk institutt.

Ho kan fortelje at temperaturen i heile landet var 2,2 grader over normalen i november i år.

– Det er den 10. varmaste november i ein serie tilbake til 1900.

Varmast har det vore på Sørlandet og Vestlandet med 3 grader over normalen for november 2022.

– Deretter kjem Austlandet med 2,8 grader over, Trøndelag med 2,3 grader over og Nord-Norge med 1,1 grader over normalen.

Det har med andre ord vore varmt over heile linja.

Men sjølv om det har vore varmt, har ikkje november i år slått nokon nasjonale varmerekordar.

2020 og 2011 har nemleg dei varmaste novemberane som er registrert med 3,5 grader over normalen.

Men nokre fylke kan vise til rekord.

• Viken har ny fylkesrekord med 18,1 grader på Sigdal i Nedre-Eggedal den 11. november.
• Innlandet har ny fylkesrekord med 17,5 grader på Fagernes den 12. november.

Tørrare og våtare enn normalt

Men det har ikkje berre vore unormalt varmt i år. Det har også vore tørrare enn det meteorologane reknar som normalen.

– Nedbøren for heile landet ligg 15 % under normalen for november, seier Tajet.

November i år har blitt dominert av sørlege vindretningar. Ein har fått opp varme luftmassar frå kontinentet opp mot Noreg.

Det har ført til mykje nedbør nokre stadar.

Særleg Sørlandet skil seg ut. Der har det vore nesten dobbelt så mykje nedbør som det normale.

Også i telemarkingane har måtte finne fram snøfresar, gummistøvlar og paraply.

I den andre enden av skalaen finn vi Nord-Norge.

– Det har vore veldig tørt i Nord-Norge, med halvparten av den normale nedbøren for november, fortel klimaforskaren.

Skogbrannfare i nord

Det tørre og varme vêret har gjort at Meteorologisk institutt har sendt ut farevarsel for skogbrann fleire stader.

I ytre strøk av Romsdal og Sunnmøre, nordlege deler av Trøndelag og ytre strøk av Helgeland og Sør-Salten er det stor fare for skogbrann.

Trond Rabben, vaktleiar for 110-sentralen i Nordland seier at det ikkje er veldig vanleg med skogbrannfare i slutten av november. Likevel hender det i blant.

– Førre helg hadde vi to gras- og lyngbrannar. Den eine på sømna sør i fylket. Der var det eit bål som kom ut av kontroll.

Uvanleg sein opning av alpinsenter

Men det er ikkje berre bålkosen som har blir sett på prøve i det varme og tørre vêret.

Vêret set nemleg kjeppar i skiheishjula til alpinsentera nordpå.

Bjørnar Hegreberg, dagleg leiar i Skarmoen skisenter i Bodø, seier at dei på denne tida i fjor allereie hadde produsert snø i fem dagar.

– Det ser ut til at det kan kome kulde i neste veke. Då set vi i gang så fort som mogleg.

Men for to år sidan fekk dei ikkje opna før i januar. Difor er det ikkje unormal sein opning hos dei.

Ann-Torill Briksdal er konsernsjef i Hoved Alpinresort. Ho fortel at Hovden alpinsenter i Setesdal opnar neste veke.

No går snøkanonane for fullt.

Alpinsenteret er det største i Sør-Noreg, men dei har ikkje hatt så mykje av nedbøren som ein skulle tru.

Sjølv om snøen har låge tjukk i november mellom anna i Kristiansand, har ikkje Setesdal sett snurten av han.

– Vi har ikkje hatt snø, men vi får kuldegradar no. Då får vi starta produksjonen av snø, seier konsernsjefen.

For dei er dette heilt normal opning av alpinsenteret.

Kan skulde klimaendringane

Vêrsituasjonen i november har altås utan tvil vore spesiell.

Men kvifor er det slik?

– Denne november har vore veldig varm og legger seg inn i ei rekke slik at vi ser at Noreg har blitt varmare som følge av klimaendringar.

– Det fører til at også november har blitt varmare, seier klimaforskar Tajet.

Ho trekker fram fylkesrekordane på varme som eit klimateikn. Det har kome fleire rekordar på varme enn kulde.

– Sjølvsagt er det mange som ønsker seg snø til jul, men vi ser at det allereie er fleire stader i låglandet der det ikkje er kvit jul lenger.