Spår ny «priskollaps» på straum i nord dei neste somrane

I dag har Nord-Noreg ein døgnpris for straum på 0,014 kroner per kilowattime, ifølge tal frå Nord Pool.

Til samanlikning har Sørvest-Noreg den høgste døgnprisen i landet på 3,45 kroner per kilowattime.

– I Nord-Noreg og Midt-Noreg er det veldig låge prisar ei god stund framover. Vi nærmar oss smekkfulle magasin og det renn over mange plassar, seier Johnny Horsdal, sjef for forvalting i SKS Handel.

Han fortel at det kjem til å vare ei god stund utover hausten, til vi nærmar oss vinteren. Då kan det kome eit løft.

Tilnærma gratis straum dei neste par åra

Sommarprisane for straum blir låge dei neste få åra, ifølge Horsdal.

– Det er sannsynleg med priskollaps både sommaren 2023 og 2024.

Marius Holm Rennesund i Thema Consulting Group bekreftar prisprognosane:

– Ja. Det vi ser er at i Nord-Noreg har ein godt med produksjon.

Det betyr at straumkundane kan glede seg over prisar på same nivå som no.

– Det vi ser er at fordi ein har eit overskot for kraft i Nord-Noreg er ein veldig sensitiv for at det kjem meir nedbør enn normalt. Då kollapsar prisen, seier Rennesund.

Smekkfulle magasin inn mot neste år

Ein priskollaps inneber ein kostnad ned mot null. Då kan prisane fort gå under 10 øre per kilowattime.

Meir nedbør gir høgare prisar på straum. Og at Nord-Noreg går inn i neste år med smekkfulle magasin, vil ha påverknad for prisane framover.

– Men sjølv om du hadde gått inn i 2023 med normal magasinfylling, så skal det ikkje så mykje meir til enn normal nedbør før prisane blir veldig låge.

Årsaka er at kapasiteten til å overføre straum sørover er for liten. Det blir bygd mykje ny produksjonskapasitet, samtidig som det ikkje kjem opp nytt forbruk.

Det skal i praksis altså eit tørrår til før straumkundane i nord må betale meir. Slik situasjonen er i dag er krafta i Nord-Noreg innestengd.

Flyktar frå straumen i Sør-Noreg

Ei som har fått kjenne på dei høge straumprisane sørvest i landet, er 49 år gamle Linda Iren Jensen som bur i Hønefoss.

Til veka flyttar ho til Nord-Noreg for å få økonomien til å gå rundt. Då reiser dei frå vener og anna familie som held til på Austlandet.

Jensen har jobba mange år som hjelpepleiar, og skal no ta vidareutdanning for å bli sjukepleiar.

– Eg har hatt mykje vondt i magen og søvnlause netter. Om eg kom inn på studiet her i Sør-Noreg, ville eg i det heile tatt hatt råd til å studere på grunn av høge straumprisar? spør Jensen.

Dei låge straumprisane i Nord-Noreg var avgjerande for at ho hoppa på tilbodet i Narvik. Ho vurderte nemleg å studere i Drammen eller Gjøvik.

Khrono har tidlegare omtalt 49-åringen si avgjersle om å flytte.

Etterlyser makspris

Jensen har budd i eit gamalt og trekkfullt hus. På det meste har straumrekninga vore på 3000 kroner.

– Det er litt slitsamt å tenke på kor tid du kan sette på ei vaskemaskin.

I Narvik har dei frå før eit lite nettverk. Jensen har vore innom tanken på å flytte nordover tidlegare, men det er ikkje ei smal sak å pakke saman tinga og flytte.

– Eg veit at eg ikkje ville ha klart dei straumprisane heime med inntekta mi frå studielånet. Det er tvilen rundt det økonomiske som gjer at eg flyttar.

Ho bekymrar seg over dei som er uføre, minstepensjonistar og andre som bur åleine. Derfor meiner ho at regjeringa bør innføre ein makspris.

Sp: – Uhaldbart

Siv Mossleth, stortingsrepresentant for Senterpartiet, vil ikkje utelate å innføre makspris.

– Men ulempa med det er at vi mistar ein del av fleksibiliteten som er i marknaden, men at vi må sørge for rimelegare prisar i sør er klinkande klart. Det som skjer i sør no er uhaldbart, seier Mossleth.

Ho er også medlem av Energi- og miljøkomiteen.

– Eg meiner det er andre tiltak som må på plass først. Om vi innfører makspris, så legg prisane seg rett under maksprisen.

– Korleis vil de gjere dette?

– Eg og fleire har jobba for å få regulert eksporten på ein betre måte. Vi bør regulere han slik at dei kablane som eigentleg er bygd for utveksling, er brukt i praksis som eksportkablar.

Som er mellombels støtteordning for å ta toppen av dei høge straumprisane i sør, er straumstøtta utvida. Vidare vil han bli utvida til 90 prosent over 70 øre.

Måndag skal Stortingets presidentskap avgjere om representantane skal møtast før den tid, for å takle dei auka straumprisane.