– Om me skal lukkast med å auke verdiskapinga innan sjømatforedlinga, so må det verte prioritert føre delar av landbruket.
Sigvald Rist er administrerande direktør hjå Lofotprodukt i Leknes. Han meiner at om ein ynskjer å nå regjeringa sitt mål om fem gongar vekst i næringa innan 2050, må ein trakka på nokre tær.
Skal ein i dag eksportere foredla lakseprodukt ut av Noreg og inn i EU, må ein betale 13 prosent toll.
– Det er ei krevjande utfordring som kjem på toppen av høge lønningar. Det gjev Noreg ei stor konkurranseulempe for norsk tilarbeiding av laks, seier Rist.
ARBEIDSKREVJANDE: Ein del av fiskeriforedlinga må gjerast manuelt, og er dermed arbeidskrevjande.
Foto: Beth Mørch Pettersen / NRK– Om me ikkje hadde hatt den tollbarriera, kunne me jobba meir opp mot den marknaden på lik linje med våre konkurrentar.
- Les også:
Mange arbeidsplassar
Norsk fisk skapar over 21 000 arbeidsplassar i EU, ifølgje SINTEF. I Noreg sysselset same næring berre 9 000 menneske. Fleire fagforbund bles no i hornet for å hente heim arbeidsplassane til norske fabrikkar.
– Det viktigaste me kan gjere no er å snu straumen av arbeidsplassar, seier Frode Alfheim, nestleiar i Industri og energi.
HENTE HEIM ATT: Det er jobbane til slike som Louis Martinez i Madrid, som er omdiskutert.
Foto: Jan Harald Tomassen- Les også:
– Uaktuelt å forhandle
– Dette er to separate forhandlingar, og ein bør ikkje blande dei i det heile.
Bernt Skarstad er leiar i Noregs Bondelag i Nordland.
– Men vil EU gje frå seg arbeidsplassar innan fiskeforedling utan å få noko attende, til dømes letta import av landbruksvarer til Noreg?
MISNØGD: Skarstad meiner ein ikkje bør blande dei to handelsavtalane, og er misnøgd med forslaget frå Lofotprodukt.
Foto: Ole-Christian Olsen / NRK– Eg tykkjer ikkje det er noko relevant samanlikning i det heile. Det er to separate forhandlingar. Om EU-politikarar reiser opp ein slik avtale, må me ha sterke politikarar som vernar om landbruk og fiskeri.
– Noreg har offensive interesser innan eksport av fiskeriprodukt, og defensive interesser i høve import av landbruksprodukt.
Hårete mål av regjeringa
SINTEF la i januar 2015 fram ein rapport for regjeringa, som fortel om eit potensial for ei femdobling av næringa innan 2050. Modellen inneheld mål for auke i produksjonen av råstoff, meir vidareforedling, auke leverandørindustrien og verdiskaping innan kunnskap og forvalting.
Ei målsetjing SINTEF meiner er realistisk, er ei femdobling innan fiskerinæringa.
– Om me skal lukkast må me mellom anna leggje til rette for meir vidareforedling, seier Sigvald Rist.
HØGE HÅP: SINTEF spår ein eksponentiell vekst i fiskerinæringa i åra framover.
Foto: Illustrasjon / SINTEF– Det er eit mål me har sett, og eit mål eg trur me skal greie å nå, seier Frank Bakke-Jensen, EØS- og EU-minister (H).
– Er det mogleg å få ned tollen på sjømatprodukt utan å lempe tilsvarande på landbruksprodukt inn til Noreg?
POSITIV: Frank Bakke-Jensen er positiv til måla regjeringa har sett.
Foto: Roald, Berit / NTB scanpix– Forhandlingane er dynamiske, og kjem til å endre seg frå år til år, svarar ministeren.
– Så EU kan vere innstilt på å redusere tollen på norske sjømatprodukt?
– Kanskje, men me skal også vere klar over at EU kjem til å ta omsyn til alle arbeidsplassane som er avhengige av norsk råstoff, seier Bakke-Jensen.
