Hevdar kapteinen ville blitt stoppa med makt i dag

Det breidde seg eit tjukt, svart og seigt belte av illeluktande olje langs strendene ved Runde på Sunnmøre 12. januar 1992.

I timane og dagane før hadde det Panama-registrerte skipet 17 motorstopp på vegen frå Narvik mot Sunnmøre, utan at den koreanske kapteinen ville ta imot hjelp.

Regiondirektør Harald Tronstad i Kystverket hevdar det aldri kunne skjedd i dag.

– Med ein gong dei seglar utanfor dei pålagde seglingsledene blir det stilt spørsmål til båten om kva dei held på med, seier Tronstad.

Meiner det kunne vore langt verre

Tusenvis av sjøfugl døydde av oljesølet. Kommunalt tilsette og frivillige kjempa mot forureininga i lang tid, og hadde lite erfaring og utstyr å hjelpe seg med.

Dagleg leiar Nils Roar Hareide ved Runde miljøsenter meiner likevel det kunne gått langt verre.

– Det var utruleg flaks, det var berre eit lite utslepp på 5000 tonn. Hadde det vore ein tankbåt, hadde det vore 100 000 eller 200 000 tonn, og då hadde ein fått eit oljeflak herifrå til Trondheim, slår han fast.

Kunne blitt tatt over med makt

Tronstad i Kystverket seier styresmaktene i dag ville nekta å godta båten å gå så langt inn mot land, og at han ville blitt tatt over med makt, om nødvendig, dersom kapteinen var motstridig.

– I motsetning til tidlegare har vi no heimel til å pålegge kapteinen å ta imot hjelp.

– Kvifor ville han ikkje det, den gongen?

– Det blir å spekulere, men eg reknar med det var eit kostnadsspørsmål, seier Tronstad.

Les også:

• 20 år siden «Arisan» havarerte

Ville framleis vore ein katastrofe

Varabrannsjef Tore Langvatn i Herøy kommune meiner dei lærte mykje av forliset, og at det fekk opp auga deira for kva som måtte til.

– Vi såg behov for utstyr og trening, vi begynte på null. Vi kan aldri seie at vi er gode nok, men vi er mykje, mykje betre, seier han.

Sjølv om arbeidsmetodane og utviklinga av utstyret er betre enn for 25 år sidan, seier Tronstad at eit utslepp av det omfanget som Arisan stod for, ville vore ein katastrofe også i dag.

– Det å plukke olje er eit grisearbeid, enten det er no eller for 25 år sidan. Det er som å slost med feiaren, du klarer det ikkje utan å bli svart, seier han.