Laurdagsgodt av tang

Hopp til innhold

I åra framover kan tareprodukta skape store verdiar for Noreg. Fleire tarefarmar dukkar opp langsmed norskekysten og nye produkt kjem ut i butikkane.

– Tang og tare vil vere eit viktig næringstilskott både for menneske og dyr dei neste åra, seier forskar Céline Rebours ved Møreforsking. Rebours leiar den internasjonale forskargruppa Promac.

Kortreist tang

Ein av dei nye tangprodusentane er Annelise Chapman. Ho har hoppa av forskarkarrieren for å drive sin eigen tarefarm i Herøy på Sunnmøre. No i desember er ho på veg ut i butikkane med sunn havsnacks av butare og ei rekkje andre tareprodukt. Chapman vil overtyde det norske folk om at tang og tare har ein naturleg plass i kosthaldet.

– Fleire får no auga opp for korleis vi kan bruke desse produkta i maten vår. Dette er kortreist mat som veks langsmed norskekysten, seier Chapman.

– Kundane kjem til å like det

Anita Rogne meiner at kundane hennar no vil ha tang og tare og at dei kjem til å like det. Rogne er dagleg leiar av Fisketorget i Ålesund. Dei satsar no på tang og tare både i butikken og i restauranten.

– No ser vi at butare, sukkertare og søl er veldig i vinden. Dette er noko folk likar.

– Vi skal ikkje berre bruke desse produkta saman med fisk, men vi satsar også på kaker og sjokolade der tang og tare gir ein god smak, seier Rogne

Ho meiner at kundane no må få vite kva dette er og smake litt på det, Då vil dei også like det.

Dyrkingsanlegg for tang og tare

Tango Seaweed sitt dyrkingsanlegg liknar på eit vanleg oppdrettsanlegg, men nede i sjøen er det ikkje fisk. Der veks det tare på mange meter med tau. Annelise Chapman set ut stiklingar mot slutten av året, og kan hauste taren etter nokre få månader.

– Folk er spente og nysgjerrige. Mange har fått med seg at tang og tare både kan smake godt og er bra for helsa. No lagar vi mat for menneske, men taren kan og brukast til mykje anna som til dømes kosmetikk, dyrefôr og produksjon av energi.

Chapman meiner verdiskapinga på lengre sikt kan nå dei same høgdene som oppdrett har i dag, men ho vil eigentleg ikkje samanlikne seg med ein fiskeoppdrettar. Ho meiner oppdrett av tang og tare liknar meir på landbruksnæringa.

– Produkta våre kan etter kvart samanliknast med korn, poteter, ris, kveite og frukt, Om nokre år kan tang og tare vere ein viktig del av norsk kosthald,

Céline Rebours forskar på tang og tare

Céline Rebours er forskar ved Møreforsking og leiar den ingternasjonale forskargruppa Promac.

Promac er ei internasjonal forskargruppe som undersøkjer korleis ein kan utnytte makroalgar (tang og tare) til menneskemat og dyrefor.
Forskarar og matprodusentar frå fleire land har påvist gode helseeffektar for dei som har tare i kosthaldet. Det brukast no i alt frå sushi til medisin.
Tang og tare passar også som smaksforsterkar og kan brukast i kosmetikk.
Promac har funne svar på fleire av utfordringane i tareindustrien. Resultata visar korleis ein kan konsentrere tareråstoffet, lagre det og trekke ut protein.
Konklusjonen er at tang og tare vil vere eit viktig næringstilskott både for menneske og dyr dei neste åra.
Det er mange stadar på norskekysten som har gode vilkår for tangdyrking i stor skala. Om vi skal dekkje behovet i framtida så kan vi ikkje berre basere oss på det som veks naturleg i havet, seier Rebours.
Forskarane peikar på at det ofte vil vere bra å plassere eit dyrkingsanlegg for tang og tare i nærleiken av eit oppdrettsanlegg fordi avfallsstoff frå desse anlegga kan brukast som næring.

Fleire tarefarmar i Noreg

Noreg har Europas største bestandar av tang og tare. På ca 10.000 kvadratkilometer av norskekysten veks det tang og tare. Det er det same som arealet av dyrka mark her i landet.
Navnet tare brukast om dei store brunalgane som har ein fleirårig stilk og ein eittårig bladaktig del. Dei vanlegaste er stortare, fingertare og sukkertare.
Tang og tare kan ha gode helseeffektar hvis dei det brukast i kosthaldet, for eksempel i sushi eller som smaksforsterkar i anna mat.
Tare kan også brukast i medisinar og kosmetikk, og til produksjon av energi.
Folk i Asia har lange tradisjonar for å ete tang og tare som sjøgrønnsaker, Nå kjem europearane etter.
Fleire profilerte kokkar har begynt å bruke tarevekstar i det moderne nordiske kjøkenet.
Sukkertare og butare kan bidra til eit variert vegetarisk eller vegansk kosthald fordi dei inneheld mange viktige næringsstoff.

(Kilder: Tangoseaweed, Havforskningsinstituttet, Store Norske Leksikon)