– Vi burde no sikkert hatt eit plasttre, for mora er allergisk. Men jula handlar no om å gje og ofre litt, so då får dette vere hennar gåve til oss då, seier Sebastian Eide.
Han har nett fått eldsteson sin, Nikolai Eide til å sage ned grana familien skal ha inn i stova.
Familien gjer dette kvart år – dei reiser til den same juletrebonden og høgg treet like før julaftan.
– Eg tykkjer det er litt viktig. Det er no ein gamal tradisjon, å gjere jobben sjølv, seier Eide.
Men salet til fleire butikkar i år kan tyde på at færre gjer som dei og vel å ha eit ekte juletre.
Lars Inge Breivik (t.h.) har seld Sebastian Eide og familien hans juletre i åresvis. Han har allereie plukka ut eit han trur dei vil like på førehand. Sebastian er heilt klar på at dei ikkje skal ha noko plasttre: – Nei, det går ikkje.
Foto: Josef Benoni Ness Tveit / NRK
Eide-gutane er nøgde med dagens fangst. Frå venstre: Laurits, Julian, Sebastian og Nikolai.
Foto: Josef Benoni Ness Tveit / NRK
Juletrebonde Lars Inge Breivik har hatt eit godt sal i år, og det er kanskje ikkje overraskande kva tre han skal ta inn i stova si: – Nei, det er ikkje eit plasttre, det kan du vere sikker på, seier han og ler.
Foto: Josef Benoni Ness Tveit– Det går mest kunstig. Langt meir
På Plantasjen i Ålesund er dei so og seie utselde for levande juletre. Atle Christoffer Istad hjelper kundar å leite i dei siste, korte trea som står att. Han er ikkje i tvil om at dei vil forsvinne før julekvelden.
– I fjor enda vi med å kaste kring 200 tre, men i år går vi tom, seier han.
Men trass godt sal, er det ikkje dei ekte granene som er storseljarane i år.
– Det går mest kunstig, langt meir, seier Istad.
Han trur det er det økonomiske som gjer at folk vel å kjøpe plasttre.
– Du kjøper jo eit tre som varer. Det er lettare å investere 1500–2000 kroner i eitt tre som varer 7–8 år før det vert utdatert, kontra desse. Dei største ekte trea våre kostar jo 1300 kroner. Å betale det for noko som skal stå i to veker er ofte litt dyrt, i alle fall no, seier han.
Har du ekte eller kunstig 🎄 heime?
– Vi hadde ei katt som reiv ned treet nokre gongar, og so fekk vi småungar som byrja klatre opp i det. Då vart det berre betre å gå for kunstig nokre år, men når vi først er på den bølgja er det veldig praktisk, seier Atle Christoffer Istad.
Foto: Josef Benoni Ness Tveit / NRK
Snødekte greiner i 20 plussgrader i stova, ingenting å støvsuge, innebygde lys, kanskje til og med ferdig pynta i boden? Argumenta for kunstige tre er mange, meiner Istad.
Foto: Josef Benoni Ness Tveit / NRK25 prosent fleire plasttre i år
I år sel norske juletrebønder kring 600.000 ekte, norske tre, ifølgje Heidi Amundsen, dagleg leiar i organisasjonen Norsk Juletre.
I tillegg vert det importert over 200.000 tre frå utlandet, melder SSB.
Oppå dette kjem det butikkane sel av norske tre. Coop har seld kring 60.000 slike.
Men dei kunstige trea er mange dei og. I 2017 hadde halvparten av alle nordmenn plasttre heime.
Chlas Ohlson har i år auka salet sitt av kunstige tre med 25 prosent sidan i fjor, får NRK opplyst. Coop har auka sitt med 4 prosent, medan Ikea sel om lag like mange som i fjor.
Lukta av jul
Det ekte treet til familien Eide er straks klar for julepynt, glitter og pakkar. Sønene seier det er viktig at treet luktar riktig, noko eit plasttre ikkje gjer.
– Er de nøgde med det?
– Ja, det går no ikkje an å angre no då, seier Sebastian medan han står med det nedsagde treet i hendene.
Og kva tid det skal pyntast er det heller ingen tvil om
– Det må no vere vesle julaftan. Vi har no gjort det kvart år, seier Nikolai Eide.
Nikolai og Laurits Eide stappar juletreet i bilen, før det skal heim og dekkast av pynt.
Foto: Josef Benoni Ness Tveit / NRK
