Datamoralisme kan virke mot si hensikt

Ho er opptatt av kva foreldra og skulen kan gjere for å førebygge, gjennom å skape eit inkluderande og trygt kommunikasjonsklima på nett.

– Det er ikkje mange som sender 13-åringar åleine i slalåmbakken utan at dei har blitt sosialiserte i situasjonen først. Slik er det også med sosiale medium og internett, seier høgskulelektoren ved avdeling for kulturfag ved Høgskulen i Volda.

Torsdag 29. september har NRK fokus på nettmobbing. Alle som vil kan sende inn spørsmål og fortelje om opplevingane sine.

– Start sosialiseringa tidleg

Det har blitt sett ei rettleiande 13-årsgrense for bruk av sosiale medium. Men Medietilsynet rår foreldre til ikkje å stelle seg slavisk til denne. Synnøve Moltudal meiner barn og ungdom må få prøve seg:

– Det kan vere svært vanskeleg å rettleie når dei allereie har nådd ungdomsalderen. Barna kan starte forsiktig som 10-11-åringar, med lukka profil og ein svært avgrensa vennetilgang. Foreldra kan styre det meste. Då er det enkelt å ordne opp i ettertid om barnet skriv noko som ikkje er lurt å skrive.

På denne måten trur ho barna lærer viktige ting om livet på nettet, utan at ringverknadene blir så store.

• Les også: – Mobilen er eit skarpladd våpen

– Kan falle utanfor

– Det å ikkje få delta på denne arenaen kan føre til at barnet blir snakka om – utan å ha innsyn i kva som blir sagt. Barnet kan også falle utanfor i andre sosiale samanhengar, meiner Moltudal

Høgskulelektoren i Volda meiner det viktigaste tiltaket mot nettmobbing er førebygging, kunnskap og bevisstheit rundt kommunikasjon.

– Bør inn allereie i første klasse

– Nokre mobbesituasjonar er rein mobbing, medan andre handlar om lite gjennomtenkt språkbruk og tankeløyse, seier ho.

Moltudal meiner nettbruk bør vere ein del av foreldremøta i grunnskulen allereie frå første klasse.

• Les også: Her er lærarane på mobbekurs

Hemmelege kontoar

Moltudal meiner det er feil å ha for strenge reglar:

– Dette kan føre til at barn opprettar hemmelege kontoar på sosiale medium – utan at foreldra veit om det. Då blir bruken tvinga ”under bakken”, og det blir nærast umogleg for foreldre å følgje med og rettleie. Hemmelege kontoar gjer det også vanskelegare for foreldre og lærarar å få innsyn i vanskelege situasjonar før dei eskalerer og blir store og uhandterlege.

Traumatisk for barna

– Men når skaden først har skjedd, så er det vel ganske alvorleg?

– Ja, det får ofte store konsekvensar. Nokre gonger er mobbinga anonym, og dermed kjempar barnet mot ein usynleg fiende. Det kan vere ganske traumatisk. Ein kan byrje å tvile på seg sjølv, på omgangskretsen og på andre. Det at "alle" kan sjå det er ei tilleggsbelastning, seier høgskulelektor Synnøve Moltudal til NRK.