Strid om når du skal pynte juletreet

Medan enkelte andre land har tradisjonar for å pynte juletrea i god tid før julaftan, ventar mange nordmenn til vesle julaftan med å pynte treet. Men dei seinare åra har pyntinga starta tidlegare også her til lands. Det er ein god ting, seier interiørarkitekt Sigurd Storm.

– Når begge jobbar fulltid, er det godt å bli tidleg ferdig. Dersom ein startar tidleg, kan ein lene seg tilbake og nyte når jula endeleg kjem.

Sjølv startar han pyntinga av juletreet i november for å bli ferdig før 1. desember.

Fryktar vi skal bli lei jula

Men kunsthandverkar og designar Lise Skjåk Bræk likar ikkje at tradisjonane ser ut til å endre seg. Ho meiner dette er eit uttrykk for ei aukande kommersialisering av jula.

– Det er fint å kunne vente, og bygge opp ei spenning. Men den kommersielle delen av jula startar no så tidleg, at folk blir lei av jula før ho har starta.

• Les: Miljøvernere misliker plasttrenden
• Les: Bestemødre slår alarm: – Ta jula tilbake med ekte juletrær

Med julepynta butikkar og julemusikk på radioen i vekevis før julefreden skal senke seg, meiner ho dei fleste bør kunne vente til vesle julaftan med å pynte treet.

– De fleste klarer å få pynta juletreet på vesle julaftan. Vi må ha noko å glede oss til, men eg fryktar vi brukar opp spenninga om vi pyntar treet for tidleg.

Tysk tradisjon

Pynta juletre er opphavleg ein tysk tradisjon frå 1500-talet. I Noreg kom dei første juletrea til Oslo i 1820-åra, skriv Store norske leksikon. Først var det dei velståande i byane som hadde juletre, men rundt 1880 blir det meir allment vanleg å ha juletre.

Tidlegare var det ofte barna sin jobb å pynte juletreet på føremiddagen julaftan, medan foreldra gjorde dei siste førebuingane. Men i meir velståande familiar venta barna i spenning bak lukka dører medan foreldra pynta treet.

Etter kvart blei det ein tradisjon for mange å pynte treet på vesle julaftan.

Utvatning av tradisjonar

Lise Skjåk Bræk meiner det har ein eigenverdi å hegne om dei gamle tradisjonane for pynting av juletreet.

– Ein tradisjon er ein overlevering mellom slektsledd, og er eit lim i samfunnet. Og dette gir oss ein identitet. Når folk no skal lage seg nye tradisjonar, er det med på å vatne det ut.

• Les: Populært med selvhogst – men du er ikke garantert et vakkert juletre
• Les: Juletre rett hjem

Men sjølv om han startar tidleg med pyntinga, treng ein ikkje gå «all in» med det same, seier Sigurd Storm.

– Det går an å starte tidleg, og heller bygge både pynting og stemning sakte opp mot julaftan. Då treng du ikkje vere redd for ikkje å kome i mål før julaftan.

• Les: – Gammeldags å gå rundt juletreet