Polske nasjonalistar til åtak mot Oscar-vinnar

Då den polske allmennkringkastaren TVP skulle sende filmen som fekk Oscar for beste framandspråklege film i fjor, «Ida» av Pawel Pawlikowski, sendte dei først eit 12 minutt langt program der dei går kritisk gjennom filmen. Det har fått det polske regissørforbundet til å skrive eit rasande brev, skriv Variety.

I programmet blei det sagt at filmen ikkje er historisk korrekt, og viser eit for negativt bilde av det polske folket under den nazistiske okkupasjonen. Dei hevda også at «Ida» ikkje hadde vunne Oscar om filmen ikkje fortalde hendingane sett frå eit jødisk synspunkt.

– Manglande respekt

Programmet blei avslutta med tekstplakatar som er laga slik at det ser ut som dei er ein del av filmen. Her sto det blant anna at polakkar ikkje deltok i jødeforfølgingane, men hjelpte i staden jødar å rømme frå nazistane.

«Ida» handlar om ei ung nonne i det kommunistiske Polen på 60-talet, som blei foreldrelaus under den nazistiske okkupasjonen. Etter kvart lærer ho meir om bakgrunnen og skjebnen til familien hennar.

Det polske regissørforbundet reagerer på at tv-kanalen legg sterke føringar for korleis filmen skal tolkast, og har sendt eit brev der dei protesterer på framgangsmåten:

– Slike handlingar viser manglande respekt for dei som har laga filmen, men også sjåarane som mister ein moglegheit til å tolke filmen på eiga hand.

Hendinga har også ført til at polske filmkritikarar og akademikarar har skrive eit protestbrev til kringkastaren. Og produsentane av filmen vurderer å gå til sak mot TVP for brot på opphavsretten.

Konspirasjon

Dei siste to åra har «Ida» fleire gongar vore skulda for historieforfalsking, ofte frå polske nasjonalistar. Blant dei som har kritisert er tidlegare statsminister Jaroslaw Kaczynski og den noverande statsministeren, Beata Szydlo.

Pawlikowski seier til Variety at politikarane ikkje la merke til «Ida» då filmen kom fordi han var ein kunstfilm, filma i svart-kvitt.

– Men då filmen fekk eit større publikum, og byrja å vinne prisar, brukte dei filmen i ein valkampanje som spelte på frykt og kriser. Dei sa at filmen var anti-polsk og ein del av ein verdsomspennande konspirasjon mot Polen.

• Les også: Walesa anklages for å ha vært hemmelig agent

Det siste åtaket på filmen kjem etter ei endring i den polske medielova som let regjeringa ta direkte kontroll over TVP og andre offentleg eigde medieselskap. EU etterforskar no endringane, som presidenten i Europaparlamentet, Martin Schulz, kallar ei «farleg Putinifisering av europeisk politikk».