OL-kunst for millionar forfell på Lillehammer: – Ein skandale

– Dei burde vite betre. Samtidskunst og kunst er ikkje tull.

Det seier Åsmund Thorkildsen, som er kurator for Olympiasamlinga. Han er fortvila over tilstanden til kunstverka som heng på Høgskolen i Innlandet i Lillehammer.

Kunstverk av kjende samtidskunstnarar har falma etter fleire tiår med eksponering frå sterkt sollys. Nokre verk er bulka, nokre oppskrapa og andre er teipa eller limt saman.

Thorkildsen meiner skulen må forstå kor stor verdi verka har, og at å ta vare på kunsten er ein del av forvaltningsansvaret.

Det var Gudbrandsdølen Dagningen som fyrst omtala saka i fjor. Lite har skjedd for å ta vare på kunsten sidan den gong. Om noko er samlinga i endå dårligare stand enn tidlegare.

Vanskeleg å erstatte

Rett bak eit flittig brukt pingpong-bord, heng det ei rekke kunstverk.

Men eit er tatt ned.

«Uten tittel», laga av den avdøde Arne Malmedal var i so dårleg stand at høgskulen låste det inn på eit rom tidlegare i år.

Kurator Thorkildsen kan godt hugse verket. Han fortel at overflata er veldig sårbar, og at det nesten ikkje tåler nokon ting.

– Du kan mest ikkje ta på det med fingertuppane ein gong.

Thorkildsen forklarer at det å få ei ripe i eit slik måleri er ei betydeleg større skade enn å få ei sprekk i eit glas på eit bilete.

– Det er utruleg trist. Malmedal var ein av dei ledande kunstnarane i Noreg. Du skal ha ein meget dyktig teknisk konservator for å restaurere dette måleriet.

Ved sidan av heng ein serie kunstverk laga av den kjende samtidskunstnaren Andres Serrano. «Piss», «Melk» og «Blod» rører ved den politiske debatten rundt kropp og offentlegheit, står det i boka «Nettverk» som omhandlar Olympiasamlinga '94.

Biletet «Piss» er tydeleg prega av fleire tiår med eksponering av sterkt sollys. Verket som var knallgult, er no mest kvitt.

Millionkunst i forfall

Thorkildsen seier kunsten som heng på skulen er laga av veletablerte, kjende kunstnarar og at mange av dei var verdsberømte allereie for 26 år sidan.

Det trur han ikkje dei fleste er klar over.

Han har høyrd eit rykte om at studentar ønskjer å selje kunsten for å få finansiere pizzakveldar på skulen.

– Om ein sel dei dyraste verka der, vert det ein del pizzaer. Eg håper det er eit rykte utan rot i verkelegheita.

– Finn ein ut den faktiske verdien av kunstverka, kan det hende ein faktisk får litt respekt for dei, held han fram.

Han viser mellom anna til Cindy Sherman, som lenge har vorte rekna som ein av dei ti største samtidskunstnarane i verda.

– Kunsten hennar er kjøpt inn av alle museum, og er av kjempeinteresse i den private marknaden, seier Thorkildsen.

– Kritikkverdig

Verdien til mange av verka er halvert fordi dei ikkje er varetatt. Kunstkritikar Mona Pahle Bjerke meiner det er trist, og seier det er ein skandale at høgskulen forvaltar kunstsamlinga så dårleg.

– Problemet er at dei ikkje forstår seg på kunstforvaltning. Det er fint at kunsten er der det er studentar. Men det er kritikkverdig at ein ikkje er bevisst på den utrulege ressursen ein sit på. Dei burde ta seg alvorleg saman, seier ho.

Sidan omtalen i GD har Høgskulen i Innlandet oppretta eit kunstutval som skal gi skulen råd om korleis å best mogleg vareta og formidle kunsten. Så langt har dei ikkje gjort noko for å skjerme eller restaurere dei verdifulle bileta.

– Vi blei stoppa av Covid-19, seier Marit Torgersen, som er direktør for digitalisering og infrastruktur ved INN.

– Prøver so godt vi kan

I 2010 vart verket «The Red Box» av Sven Påhlsson brukt som bøttekott. Boksen var mellom anna fylt med gamle PC-skjermar, kablar og ei korktavle.

No er det meste tatt ut, men det som eigentleg skal vere ein videoinstallasjon vert framleis brukt til oppbevaring av stolar og ein palle.

– Vi er ikkje stolte av korleis vi har tatt vare på «The Red Box», som ein del av samlinga. Det vert ikkje brukt som bøttekott no. Men dessverre er det litt slik på ein høgskule at ein set litt ting der, fortel Torgersen.

Ho seier dei har prøvd å ta vare på kunsten so godt dei kan, men innrømmer at dei framleis har ein veg å gå.

– Vi har etter beste evne forsøkt å ta vare på kunsten. Det heng saman med manglande kunstkompetanse og ressursar. Her kan vi verte endå betre, seier ho og legg til:

– Om hovudformålet med kunstsamlinga er bevaring så er nok ikkje ein høgskule den beste staden å ha den.