Hopp til innhold

Julestemning for generasjonar

Med Skomaker Andersen og Tøfflus laga NRK ein heilt ny programsjanger: julekalenderen, fortel medieforskar Henrik Bastiansen.

Skomaker Andersen

Jul i Skomakergata var den første julekalenderen på norsk fjernsyn.

Foto: Owesen, Paul, Paul Owesen / Scanpix

Henrik Bastiansen

Henrik Bastiansen, medieforskar ved Høgskulen i Volda, leitar fram høgdepunkta frå NRK-historia.

Foto: Gaute Hareide

– Dette var første gong NRK Fjernsynet laga ein julekalender. Fjernsynet følgjer oss i alle årstider, også i høgtidene. No er jula utan fjernsyn nesten utenkjeleg for dei fleste.

Bastiansen seier at programma får ei eiga historia, og vert ein eigen tradisjon. Eit døme på det er nettopp Jul i skomakergata.

Serien i 24 delar vart skrive av forfattar Bjørn Rønningen, og skomakar Jens Petrus Andersen vart spelt av Henki Kolstad.

– Han gjorde her ei av sine store roller, kanskje si livs rolle. Skomaker Andersen og det vesle tøydyret Tøfflus sjarmerte alle som såg på, både barn og vaksne.

Suksessen førte til fleire julekalenderar

NRK sende serien om igjen i mange år etterpå, både på 1980- og 1990-talet. Serien vart så populær at NRK laga fleire andre julekalenderar. Slik vart julekalenderen ein eigen sjanger i norsk fjernsyn, med Jul i Blåfjell, Jul i Svingen og fleire andre.

Henki Kolstad

Henki Kolstad som skomakar Andersen og Tøfflus vart ein stor suksess på NRK.

Foto: Jan Nordby / NRK

– Dei ville ikkje ha vorte laga dersom ikkje den første serien hadde vorte ein stor suksess og hadde etablert julekalenderen som ei eiga form. Og alle som har sett Henki Kolstad som skomakar Andersen kjem til å hugse det.

Fredag 20. august er det 50 år sidan startskotet for NRK Fjernsynet gjekk. Les og sjå video frå andre viktige hendingar frå historia til NRK:

Innholdet som skulle vises her støttes dessverre ikke lenger.

Publisert

NRK julekalender

I nettspilleren eller på NRK1/NRKSUPER klokken 08:30 på julaften kan du få med deg Morten, Mathilde og Saft med venner. De ser alle de kjente og kjære julefilmene sammen med deg i Julemorgen. Det er tredje julaften på rad at Morten Strand sørger for hygge og kos, og med seg har han barneprogramleder Mathilde, hunden Saft og valpen hans. Det vesle knøttet skal få navn på julaften. Kråka og Fantorangen kommer på julebesøk med godt humør. Det samme gjør Selma og Pil i Snøfall, eller Siri Skjeggedal og Kevin Haugan som de heter. Siste episode i årets julekalender kommer på Julemorgen.

Sender «Julemorgen» for tredje gong på rad frå Tromsø på julaftan

Mer om: NRK julekalender

Fjernsynet 50 år

Mer om: Fjernsynet 50 år

NRK anbefaler

Stressa unge mener de ser eldre ut

Søppel­dykking­­video frå Noreg går viralt

Kulturstrøm

  • Nordisk råd-prisene

    Tre norske er nominert til Nordisk Råds barn- og ungdomslitteraturpris

    Grøssaren «Udyr» av Ingvild Bjerkeland og høgtlesingsboka «Oskar og eg» av Maria Parr og illustratør Åshild Irgens nominert frå Noreg.

    I tillegg er Saia Stueng frå Karasjok nominert for ungdomsromanen «Hamburgerprinseassa – Eallá dušše oktii» i kategorien for det samiske språkområdet.

    Totalt 14 nordiske biletebøker, barnebøker og ungdomsromanar nominerte til Nordisk råds barne- og ungdomslitteraturpris 2024.

    Fleire av dei nominerte tek for seg eksistensielle spørsmål om livet og døden. Eit anna tema som går att er menneska sin relasjon til naturen.

    Vinnaren vert offentleggjort 22. oktober.

    Montasje forfatterportrett Maria Parr og coveret til barneboka Oskar og eg
    Foto: Samlaget/Jula Marie Nagelstad
  • Nyhetssenter Nordland

    Tungtvann feirer 25-årsjubileum i Operaen

    I år er det 25 år siden Tungtvann slapp sin første EP «Reinspikka Hip Hop».

    Det feirer de med å opptre på Operaen i Oslo.

    15. september blir det nemlig nordnorsk rap på menyen i hovedstadens storstue. Kringkastingsorkestret (KORK) blir også med på feiringen.

    I tillegg er hiphop-profiler som Petter, Jaa9 & OnklP, Lars Vaular, Oscar Blesson, Tyr, Grim Pil og Rambow invitert til jubileet.

    – Med den line-upen vi har så lurer jeg på om operaen er stor nok til å huse oss, sier Jørgen Nordeng i en pressemelding.

    – Sånn rent publikumsmessig, understreker han.

    Nordnorske Tungtvann er regnet for å være de første til å lykkes med rap på norsk.

    – Da vi begynte var det for å bevise at det gikk an. Vi følte at det meste vi hadde hørt av norsk rap ikke hørtes ut som hiphop, sier Nordeng.

    Arrangementet er i regi av Bodø2024.

    – Grunnen til at vi ønsker å gjøre det i Oslo, som den eneste produksjonen vi gjennomfører der, er at dette fenomenet funker på norsk takket være nordlendinger. Da gir det mening å ta det til hovedstaden, forteller programsjef Henrik Sand Dagfinrud

    Tungtvann opptrer på operaen 15. september
    Foto: Tarjei Krogh
  • Eurovision 2024

    Fleire artistar droppar Eurovision-arrangement

    Artistane Dotter og Titiyo skulle opptredd i Eurovision Village, men har no trekt seg. Det melder NTB.

    Eurovision Village er det offisielle festivalområdet knytt til Eurovision i Sverige. Der skal det vere fleire konsertar og arrangement frå 4. til 11. mai. Fleire av dei som skal opptre har trekt seg frå arrangementa.

    Bookingansvarleg for Titiyo skriv at «logistiske årsaker» er årsaka til at artisten ikkje speler. Dotter har fått fleire oppfordringar til å boikotte Eurovision på Instagram, fordi Israel deltek, skriv NTB.

Anbefalinger

Pasha (venstre) og Fetisha (høyre).

– Gjør ikke så mye annet enn å skrike

P3s «Best akkurat nå»-liste er oppdatert.

Wisting S4

Filmpolitiets store påskekrimguide

ANBEFALING: Påskas beste krimserier.

Norsk Presseforbund, logo.

Vi arbeider etter
Vær Varsom-plakatens regler
for god presseskikk.

Den som mener seg rammet av urettmessig publisering, oppfordres til å ta kontakt med redaksjonen. Pressens Faglige Utvalg (PFU) er et klageorgan oppnevnt av Norsk Presseforbund som behandler klager mot mediene i presseetiske spørsmål.

Nyhetstips 03030

Kontakt

Hjelp

Tjenester

Produksjon

Salg

Til toppen