Likevel er det ei veldig banalisering. For innvandraren i «Pappaklausulen» er jo far, og farfar, fråskilt ektemann, tidlegare seljar, pensjonist og berar av ei heil verd og eit stort språk inni seg som familien og andre svenskar viser måteleg interesse for. Dei synst han er irriterande og det er lett å forstå kvifor. Kort sagt: Her har vi historia om ein familie som har sitt.
Den prislønte og kritikarroste Khemiri har sjølv tunisisk far og svensk mor. Det er likevel ingen grunn til å tru at verken denne romanen eller tidlegare romanar er sjølvbiografiske. Det er heller ingen grunn til å tvile på at erfaringar frå eige liv gjer han uvanleg godt skikka til å skildre fleirkulturelle familiar, med fargerike så vel som grå nyansar. At han skriv så latterdøra opnar seg på vidt gap, er rein bonus.
Emosjonell berg-og-dalbane
Romanen opnar med at «faren som er en farfar» er på veg tilbake til Sverige frå fødelandet der han no bur det meste av tida. Der skal han møte «sønnen som også er en far» og bu hjå han, for så seier Pappaklausulen dei vart samde om for mange år sidan. Etter den tid har sonen fått både kone og to barn, det minste er han heime med i pappapermisjon. Dét ordet finst ikkje i farfarens vokabular. Han meiner at søner har som fremste plikt å hjelpe gamle fedrar. Her er det duka for konfliktar alminnelege som i spørjespalta i «Hjemmet» og djupe som urhavet. Sonen hamnar i skvis. Dei ti dagane farfaren er i Stockholm, er ein emosjonell berg-og-dalbane for alle.
Elegante perspektivendringar
Khemiri let oss låne perspektivet til dei ulike personane etter tur. Men han gjer det i 3. person, gjennom såkalla fri indirekte tale. Folka har altså ikkje namn og dei snakkar heller ikkje til oss. Dette siste er ein snedig teknikk; vi er i ei forteljing om og i tankane til folk på same tid, dei driv på med sitt og vi får vite det utan at det er forma som tankar. Slik flyt vi frå farfar og til eittåringen som rettnok berre seier «møøø» men som veit litt av kvart og til faren som er son og som ikkje veit si arme råd.
Når farfaren irriterer seg over at sonen har blitt ein kontrollfrik, går det an å tenkje at farfaren sjølv har ein del av ansvaret for nett det. Slik er ekte familieknutar, kjend frå talrike familieromanar i ymse kulørar og kanskje endåtil frå familiar som står ein svært nær.
Passar for deg som:
- er glad i god litteratur som også er morosam å lese
- ønskjer annan lesnad om innvandrarar enn innlegga i «innvandringsdebatten»
