Lærarmangelen: – Meir alvorleg enn vi er klar over

Ifølge Utdanningsforbundet sluttar kvar tredje lærar i yrket før det har gått fem år. Samstundes veks behovet for nye lærarar i åra som kjem. Statistisk sentralbyrå har rekna seg fram til at det i 2020 vil mangle over 11 000 lærarar.

Professor Kari Smith ved NTNU i Trondheim har sagt at det vil mangla over 20 000 lærarar i 2020.

– Situasjonen er meir alvorleg enn vi verkeleg er klar over, seier Smith til NRK.

Får klassane ingen vil ha

Ho har forska på kvifor mange nyutdanna vel å slutta i etter få år i jobben, og peikar på at mange får eit tøft møte med arbeidslivet.

– Det er veldig mange som får jobb på tampen av sommarferien eller heilt i byrjinga av skuleåret. Då får dei ofte klassane som ingen vil ha, eller gruppene som står igjen, forklarer Smith.

Ho syner også til dokumentasjonskravet og tida lærarar brukar på å fylle ut skjema som ein viktig årsak til at mange droppar ut.

Utdanningsforbundet er samde og meiner skjemaveldet i skulen har vakse seg for stort.

– Alt som kan målast skal målast. Det er heilårsrapportar, delrapportar og vekeplanar. Det pedagogiske arbeidet går med til å skrive planer, seier nestleiar Mildrid Kronborg Økland i Utdanningsforbundet Hordaland.

– Tida strekk ikkje til

Akkurat det kan tidlegare lærar, no organist, Hermund Rebnord skriva under på. Etter fleire år i skulen fekk han rett og slett nok.

– Tidspresset er blitt veldig stort. Arbeidsoppgåvene blir fleire, og ein føler ein ikkje får gjort den jobben ein ønskjer å få gjort.

• Maria (10) er prøvekanin for fremtidens skole

I eit klasserom på Hop i Bergen, er nyutdanna Mathias Dahl Ellingsen i ein heilt anna situasjon. Han har vore lærar i eit halvårs tid, og trivst førebels godt.

– Det mest slitsame er alt utanfor klasserommet. Både planlegging, retting, vurdering, oppfølging og samtalar med heimen. Det er absolutt nok å henga fingrane i, seier Dahl Ellingsen.

Meiner nyutdanna må få rettleiing

I januar skreiv Aftenposten at fleire søkjer seg til å bli lærarar og sjukepleiarar. Oljekrisa gjer at ungdommen ser til tryggare jobbar. Samstundes er det stor uro over nye kompetansekrav til dei som allereie er lærarar.

• Stigende uro over nye lærerkrav

At fleire vil bli lærar hjelp ikkje om dei uansett forsvinn etter kort tid i yrket. Smith meiner rettleiing og oppfølging må til.

– For nyutdanna må vi få på plass ei god rettleiingsordning, der lærarane kan snakke med nokon om det som er vanskeleg. I tillegg bør nye lærarar få undervise i dei faga dei kan, og dei bør heller ikkje få dei vanskelegaste klassane.