FN sin sjøfartsorganisasjon, IMO, har vedteke at skipsfarten skal redusera utsleppa med 50 prosent innan 2050.
Likevel gjekk utsleppa frå sjøfart og fiske i Noreg opp i fjor, syner tal frå SSB.
Dagleg leiar i NCE Maritime Cleantech på Stord, Hege Økland, meiner det syner eit behov for konkrete tiltak.
– Om ein får konkrete krav, så kjem industrien til å utvikla teknologien som trengst.
Utsleppsfrie innan sju år
I mai vedtok Stortinget at turistskip og -ferjer i verdsarvfjordane skal vera utsleppsfrie innan 2026.
Økland etterlyser fleire slike krav, som er talfesta og tidsbestemde.
Ho trur næringa innser at dei treng grøne løysingar i framtida. For mindre båtar er teknologien der allereie.
– Dei kan visa fram norsk natur utan eksoslukt og støy, fortel Økland.
VERT UTSLEPPSFRI: Stortinget har vedteke at turistskip og -ferjer i verdsarvfjordane skal vera utsleppsfrie innan 2026. Biletet er frå juni i år.
Foto: Malin Kjellstadli Korsnes / NRKCruiseskip seglar forbi
Alt neste år vert det innført strengare miljøkrav i verdsarvfjordane. Det gjer at cruiseskip seglar forbi fjordane på grunn av dei stenge krava.
Sandra Diana Bratland er leiar i cruiseoperatøren Carnival Norway, som står for over 40 prosent av alle cruiseanløp i Noreg.
– Målet vårt er nullutslepp, men det er ikkje realistisk i dag.
Bratland trur teknologien kjem, men seier at dei tidlegast vil få eit fullskala cruiseskip med nullutslepp i 2035.
Ho fortel at dei blant anna er med i eit prosjekt hjå Cleantech, der Økland er dagleg leiar.
– Me ynskjer å vera i verdsarvfjordane også etter 2026, men det kan hende me ikkje får det til før nokre år seinare.
Skal utvida miljøkrava
– Cruisenæringa må innretta seg, fordi dei veit at dei møter eit vedtak, seier statssekretær i Klima- og miljødepartementet, Atle Hamar (V).
Han er einig med Økland i at strengare krav kan ha gode resultat og fortel at Sjøfartsdirektoratet no arbeider med å utvida nullutsleppskrava til fleire fjordar.
Han trur ikkje cruiseskipa kjem til å segla forbi Geiranger og Flåm på grunn av miljøkrava.
– Dette er cruisedestinasjonar som er på topp fem i verda, det er svært attraktivt.
Eit alternativ for cruisehamnene, meiner Hamar, er å redusera talet på anløp, men skru opp prisen. Det legg også Økland fram som eit alternativ.
– Næringa må sikta seg inn på dei som er villige til å betala, og bytta ut store skip med mindre båtar som går sakte og har mindre utslepp, seier ho.
INGEN CRUISESKIP: I Lysefjorden ynskjer dei ikkje cruiseskip, men fraktar heller turistane i mindre båtar. På sikt skal desse verta elektriske.
Foto: Halfdan CarstensNæringa ynskjer realistiske mål
Reiselivsdirektør i Bergen og dagleg leiar i Visit Bergen, Anders Nyland, meiner det alt er strenge krav til reiselivet.
Han er for å dytta næringa i ei meir klimavenleg retning, men meiner det må vera realistisk og at det vert teke høgde for lokale forskjellar.
– Det nyttar ikkje å stilla krav som næringa ikkje kan nå. Det som er rett i Bergen er ikkje nødvendigvis rett i Geiranger eller i Finnmark.
Dagleg leiar Helge Kjellevold i Stiftelsen Preikestolen og Lysefjorden utvikling fortel at det allereie er vedtak om nullutslepp i populære Lysefjorden, kor Preikestolen ligg.
Eitt av tiltaka dei har gjort er å ikkje la cruiseskip segla inn i Lysefjorden. Dei set heller passasjerane på mindre båtar, som etter kvart skal verta elektriske.
– Me tenkjer på destinasjonen, og på korleis me ynskjer fjorden skal vera. Politiske føringar er viktig, men eg opplever hjå oss at næringa faktisk er i framkant.
