Biff-film får krass kritikk: – Utnyttar sårbare flyktningar

Tysdag opnar Bergen Internasjonale Filmfestival (Biff) i Bergen. I ei dryg veke skal over 150 dokumentar- og fiksjonsfilmar visast i Bergen. Dette gjer festivalen til den største av sitt slag i Noreg.

Men allereie før festivalen offisielt er opna, får ein av filmane krass kritikk.

«Stranger in paradise», som er delvis dokumentar og delvis fiksjon, viser nykomne flyktningar i Italia som får eit brutalt innføringskurs i europeisk innvandringspolitikk. Filmen er allereie vist for fleire som arbeidar med flyktningar og integrering.

– Sjølv ville eg aldri godteke å vere med på dette, seier Nuray Yildrim Gullestad.

Ho var sjølv flyktning for 20 år sidan og arbeidar no som rågivar i Integrerings- og mangfoldsdirektoratet.

Sjå traileren til «Stranger in paradise»:

– Problematisk

I filmen møter ekte flyktningar eit filmcrew og ein skodespelar i eit klasserom.

For ei gruppe spelar skodespelaren ein person med ei flyktningfiendtleg innstilling. Ei anna gruppe får ein versjon av skodespelaren som meiner flyktningane har ein rett til å krysse grensene fritt.

– Det er ekte asylsøkarar i ein ekte asylprosess som speler i denne filmen. Dei speler seg sjølv, men er samtidig del av eit regissert stykke, seier Gullestad.

Ho meiner problemet er at filmen verken er ein dokumentar eller ein fiksjonsfilm, men noko midt imellom. Dette gjer at flyktningane vert utnytta for å få fram ein bodskap, meiner Gullestad.

– Klarar desse sårbare menneska, som akkurat har gjennomført ei flukt, å skilje europeiske myndigheiter frå filmpersonale? Å delta på noko slikt skapar emosjonelle konsekvensar hjå flyktningane.

• Les også: Norsk legetabbe og fransk «skrekkfilm» skremmer medisinstudenter

Forstår kritikken

«Stranger in paradise» er nederlandske Guido Hendrikx sin fyrste heilaftans dokumentarfilm.

– Nokon kallar den eit sosialt eksperiment. Eg er ikkje heilt einig, men kan forstå kritikken, seier Hendrikx då NRK møter han like før filmfestivalen i Bergen startar.

Regissøren innrømmer at han sleit med å få nokre av flyktningane til å forstå at dei berre var med i ein film.

– Sjølv om vi verkeleg prøvde å forklare situasjonen mange gongar, både før og etter innspeling, var det framleis enkelte som var forvirra, seier Hendrikx.

Nederlendaren ville lage filmen for å avdekke dei ekstreme synspunkta på begge sider i flyktningdebatten.

– I filmen forsøker eg å vise publikum at dei radikale sidene er veldig absurde, seier Hendrikx.

– Gir falske forhåpningar

Gullestad er likevel kritisk. Ho trur fleire av flyktningane oppfatta filminnspelinga som ei reel moglegheit.

– Eg såg naiviteten hjå nokon av flyktningane i filmen. Dei syng og fortel kva dei er flinke til, og trur det skal hjelpe dei til å få bli. Men eigentleg hjelper det ikkje å vere med på eit slikt prosjekt.