Ein namnlaus forfattar vandrar gatelangs i Oslo etter innfallsmetoden i romanen «Oppskrittingen av et indre landskap». Han strandar på ein bingokafe, der han kjøper eit særs mislykka karbonadesmørbrød.
Slikt kan det bli roman av, i alle fall når ein heiter Terje Holtet Larsen.
Denne forfattaren – altså Holtet Larsen – har dokumentert igjen og igjen at det ikkje trengst mykje ytre handling for å nagle fast ein lesar. Det held å slipe språket og bore seg inn i hjernespinnet til menn som nærer avsky, forakt eller berre djup framandkjensle andsynes samtida og oss som lever liva våre der etter beste evne.
Mannen med det mishandla karbonadesmørbrødet er grunnleggjande aleine i verda, men han er ein glanar, ein lyttar og – i sjeldne tilfelle – ein stalker.
Ved nabobordet sit ein mann og et «Dagens» i fred og ro, inntil ein kar stiller seg opp ved bordet og konfronterer han med eit tjue år gammalt svik: Han stakk av frå dansebandet «Cafe Sahara» og det midt under eit bryllaup der dei spelte til dans, og det utan nokosinne å ta kontakt igjen og utan å levere tilbake den kvite smokingjakka som var banduniform.
Bandleiaren som omsider har treft att den fordufta trommisen, gjev kraftfullt uttrykk for kva han synst om slikt.
Til nirvana på slagverk
Kvifor stakk han av utan å melde frå? Og kvifor spelte han i danseband, under det oppdikta namnet Jesper Graff?
Den namnlause forfattaren som fortel historia under pronomenet «jeg», gjer ganske snart ein frekk manøver: Han stuper inn i sinnet til «JG». Eit privilegium han som forfattar naturlegvis har, sjølv om han parallelt finn det nødvendig å tjuvlytte.
Inne i «JG» finn «jeg» eit landskap som liknar hans eige indre. Og trass i det etisk tvilsame ved å stikke av frå eit danseband midt i ein spelejobb, så finst drivkrafta i det eksistensielle.
Begge kjenner seg uendeleg fjernt frå livsløp av typen utdanning, yrke, familie, huslån, kompisar. Dei søkjer ein fridom som «JG» tangerer når han sit ved trommesettet i huset han arva etter foreldra og utforskar «perkusjonistiske klangmuligheter».
Det siste han treng, er sanninga om seg sjølv, forklarer «jeg», som dyrkar «nederlagets kunst» mens han ventar på at noko avgjerande skal skje.
Fascinerande og fråstøytande
Dette er altså ikkje karar som stiller entusiastisk med spade på dugnad, eller som bruker spisse olbogar i livsens mange køar. Tvert om vender dei seg frå alt som knyter ein til forpliktande eller gledefylt menneskeleg samvær.
«Jeg» og «JG» er både fascinerande og fråstøytande, og eg har hatt ein diskusjon gåande med dei gjennom heile romanen.
Argumentet om at viss dei vil ha eit anna liv, ja, så må dei sjå til å gjere noko med det, ville dei kalla for sosialdemokratisert snusfornuft. Og det er det sjølvsagt noko i.
Holtet Larsen let lyset falle både på dei og på samtida frå lite flatterande vinklar. Det som finst av samtidskritikk rammar likevel ikkje så hardt, til det er vinkelen for spiss.
Terje Holtet Larsen skal lesast fordi språket hans er lysande, elegant og stilsikkert frå første til siste setning.
