Mange etniske ungararar bur utanfor staten Ungarn. Folketeljingane er omstridde.
Foto: NRKDen ungarske ambassaden i Oslo er ikkje noko unntak. Over 100 etniske ungararar frå Romania har fått ungarske papir. Det er eit stort ønske spesielt blant etniske ungararar i Romania å få ungarsk pass.
– Dei gret når dei får det, fortel den ungarske ambassadøren i Noreg, Géza Jeszensky.
Og ambassadøren fortel det er praktiske årsaker til at etniske ungararar i Romania og Slovakia søker om pass frå den ungarske staten. Til dømes når dei besøker moderlandet.
– Om ein dum ungarsk politimann, stoggar ein bil med rumenske bilskilt, la oss sei for råkøyring. Og politimannen kallar sjåføren h**** rumenar, for det eksisterer diverre slike fordommar. Då kan føraren dra fram sitt ungarske pass, fortel Jeszensky.
Han avviser blankt at Ungarn drøymer seg tilbake til det gamle ungarske imperiet.
Saka held fram under videoane.
Sjå intervjuet med den ungarske ambassadøren til Noreg, Géza Jeszensky.
Ambassadøren vart beden om å halde seg vekke frå eit seminar på Holocaust-senteret på grunn av skuldingar om Romfolk-hets.
Passutdeling fører til strid med nabolanda
Ambassadøren laga nyleg overskrifter på grunn av ein strid med Holocaust-senteret over ei kontroversiell setning i ei bok om Romfolk. Men meiner utdeling av statsborgarskap er heilt uproblematisk. Ei symbolsk handling.
Det er ikkje nabolanda Slovakia og Romania samde i. I Slovakia bur det om lag 450.000 etniske ungararar og i Romania bur det 1,2 million.
OMSTRIDT: Ambassadøren har skrive denne læreboka, som tek for seg det etniske lappeteppet i Sentral og Sør-Aust Europa. Det er eit omstridt tema.
Foto: NRKSlovakia har gjort det forbode å ha dobbelt statsborgarskap. Og dersom ein ikkje seier frå til styresmaktene om at ein har søkt om ungarsk pass, risikerer ein bot på 20.000 kroner.
– Skal vi berre stå å sjå på at det blir danna ein enklave av ungarske statsborgarar i vårt land, sa statsministeren i Slovakia Robert Fico, då Ungarn innførte den kontroversielle politikken i fjor.
Les: – Ungarn er misforstått
Også rumenske styremakter kritiserer politikken med å dele ut pass, som truar med å blåse liv i gamle kranglar om nasjonalitet og grenser.
Ungarn mista store landområde etter første verdskrigen. Og ungararane synest Trianontraktaten frå 1920 var urettvis. Ein tredjedel av ungararane vart verande utanfor grensa til nasjonalstaten.
At desse borgarane no kan få tilbake sitt ungarske statsborgarskap er berre rett og rimeleg, meiner ambassadør Jeszensky. 300.000 etniske ungararar i Romania og Slovakia har nytta seg av mulegheita.
– Dersom ein norsk familie som arbeider i utlandet får barn. Ville ikkje dette barnet få norsk statsborgarskap, spør Jeszensky?
– Etter hundre år?
– Vel faktisk er det 60 år, for mange av desse folka vart ungarske statsborgarar igjen ein liten periode under andre verdskrigen, fortel Jeszensky.
Artikkelen held fram under bildet.
Nasjonalforsamlinga i Ungarn vedtok i fjor å gjere det muleg for etniske ungararar i andre land å søke om pass. Eit av mange kontroversielle vedtak signert den konservative regjeringa.
Foto: FERENC ISZA / AFP«Passrulett» vanlig
Ambassadøren meiner det først og fremst er symbolsk å dele ut pass til etniske ungarar i nabolanda.
Sjølv om han støttar kampen for indre sjølvstyre til nokre ungarske fylke i Romania der det bur over 90 prosent etniske ungarar.
Men Jeszensky minner då på at «passrulett» er eit fenomen i regionen, som er eit etnisk lappeteppe.
Romania gjev statsborgarskap til folk i nabolandet Moldova og tyrkarane deler ut pass til etniske tyrkarar i Bulgaria. Og Bulgaria deler ut pass i Makedonia.
