Natt til 19. januar brann 40 bygningar ned i Lærdal, og det var berre meter om å gjere før brannen også raserte dei gamle verna trehusa. Det var svært tørt og bles svært sterkt i Lærdal brann-natta.
Samfunnsgeograf og klimaforskar Silje Aurora Andresen har reist til Lærdal for å sjå på korleis lokalkunnskap kan ha hindra ein enno større katastrofe.
Ingen liv gjekk tapt i brannen, og innsatsen frå lokale mannskap og lokalbefolkninga vart i etterkant hylla for at ikkje enno fleire hus gjekk tapt.
– Lokalkunnskap vert nemnd som ein viktig faktor for at resultatet vart som det vart i Lærdal. Eg vil spørje: Kva er lokalkunnskap? Kva hadde det å seie? Og korleis skil Lærdal seg frå ein større by, seier Andersen.
- LES OGSÅ: Alt om storbrannen i Lærdal
Klimaforsking og brann
Klimaforskaren er del av eit større team som skal jobbe fram til 2018. Dei skal samanlikne Lærdal med andre stader der katastrofar har skjedd, og i tillegg gjennomføre nasjonale spørjeundersøkingar.
– Målet er å kunne bidra til korleis ein kan møte klima- og naturfarane vi står ovanfor i framtida. Det er vel kort og greitt målet.
– Men korleis heng klima og brann saman?
– Det vert veldig ofte snakka om at det vert våtare og villare her i Noreg. Så ser ein at Lærdal er veldig tørt frå før. Det er store geografiske skilnader i Noreg. I framtida kan vi også sjå at det kan verte tørrare og villare veldig mange stader, seier Andersen og held fram.
– Brannen i seg sjølv er ikkje ein naturfare, men han vart ekstremt forsterka av at det var uvanleg tørt og i tillegg ein veldig sterk vind
- LES OGSÅ: Slukte tre verneverdige hus: Sjå før/etter bileta
- SJÅ OGSÅ: Fanga branninfernoet på film
- SJÅ OGSÅ: Brannområdeet frå lufta
Lokalkunnskap kan vere nøkkelen
Dei neste åra skal ho prate med menneske i Lærdal om korleis dei har budd seg på katastrofar, og om korleis dei takla og kom seg etter storbrannen.
– Mykje av det går på kjennskap: ein veit kva folk driv med, ein veit kvar dei bur. Det kan vere ekstremt viktig i ein akuttfase, spesielt i eit land som Noreg, der vi har so enorme geografiske skilnader, seier Andersen.
Studien kan også verte del av ein større debatt om korleis ein organiserer samfunnet.
– Ein ser både i Lærdal, Frøya og Flatanger at sakene vert brukt politisk i høve sentralisering. Då er det interessant å kome med innspel som kan vise ei anna røynd, om korleis lokalkunnskap kan vege opp for andre forhold som ikkje er til stades i små lokalsamfunn, seier klimaforskaren.
- LES OGSÅ: Kritiserer det lokale brannvesenet
- LES OGSÅ: Brannsjefane kritiserer DSB-kritikk
