Yrkessjåførar har godteke 1,2 millionar i bøter

Moderne dataverktøy har gjort det enklare å avdekke lovbrot hos yrkessjåførane.

Og dei er mange. Statens vegvesen er sjokkert over utviklinga som er langs vegane.

• LES OGSÅ: Her er vogntoget du ikkje vil møte

– Det er skremmande at folk vil vere så mykje på jobb for å gjere sjefane glade, at dei er villige til å ferdast i trafikken med så lite døgnkvile som dette. Det er snakk om mellom to og tre timar døgnkvile i løpet av ein arbeidsdag på 24 timar. Det er lite, seier overingeniør Torgeir Bang.

Sjekkar eit fåtal

Bang siktar til dei mange, og til dels alvorlege, brota på reglane om køyre- og kviletid. Så langt i år har yrkessjåførar godteke førelegg på 1,2 millionar kroner frå Sogn og Fjordane politidistrikt. Det aller meste for nettopp brot på køyre- og kviletida. Vel ein tredjedel er vedteke av norske yrkessjåførar.

• LES OGSÅ: – Kvifor stogga dei meg ikkje før?

I tillegg kjem førelegg som førebels ikkje er vedtekne, eller som ikkje er ferdigbehandla av politiet.

• LES OGSÅ: Seks stroppar sikra 23 tonn stål

Dei fleste førelegga er skrivne ut ved Håbakken kontrollstasjon i Lærdal, på hovudfartsåra E16 mellom Oslo og Bergen. Her rullar det dagleg over 400 vogntog forbi. Berre eit fåtal blir sjekka av Bang og kollegaene hans.

• LES MEIR: Reglane for køyre- og kviletid (Statens vegvesen)

NRK er med når fleire vogntog blir kontrollerte.

– Dette er vogntog vi møter på vegen, som køyrer varer til oss. Det er skremmande å tenkje på, seier den røynde kontrolløren.

Får rask informasjon

Med unntak av grensestasjonane, er Håbakken av dei travlaste kontrollstasjonane i landet. Det er også etter kontrollar her at storparten av yrkessjåførane, både norske og utanlandske, har måtte punge ut.

Inne på kontoret nyttar inspektør Jan Ove Bjørgum eit dataprogram til å raskt lese av både sjåførkort og fartsskrivar.

• LES OGSÅ: Kontrollerte nesten 8000 køyretøy i 2013 - nær 2000 av dei fekk bruksforbod

– Det grøne de ser er pausane. Det raude er køyring. Ut frå dette skjemaet kan eg sjå korleis aktiviteten hans er i løpet av døgnet, seier han.

Går utover føraren

Hovudregelen for døgnkvile er 11 samanhengande timar, eller minst tre pluss ni timar kvart døgn.

• LES OGSÅ: Vegvesenet ber bedriftene bry seg meir om utanlandske sjåførar

– Ut frå denne ser eg at to timar og 17 minuttar er lengste samanhengande kvile. Det er så graverande at det truleg ligg an til førarkortbeslag, legg Bjørgum til.

Brot på køyre- og kviletida går utover den enkelte yrkessjåfør. Det er han som må betale bota. Det er han som misser førarkortet. For mange kan det også vere einstydande med at jobben er historie.

• LES OGSÅ: Rygga først frå kontrolløren på E16 - så prøvde sjåføren seg på ein sideveg...
• LES OGSÅ: Varslar tøffare linje - på berre 36 timar skreiv dei fem politimeldingar for ulovleg transport

Også i kveld avdekker kontrollørane graverande brot på køyre- og kviletida.

– Då har vi tre meldingar på køyre- og kviletid, der to er så grove at dei normalt ville mista førarkortet. Det er det ein politijurist som avgjer, ikkje vi, seier Bang.

– Utruleg mykje brot

– No skriv vi politimeldingane og sender dei til politiet i kveld, så får dei avgjere kva som skjer vidare, legg overingeniøren til.

Kontrollane ved Håbakken avdekkjer ulovleg kabotasjetransport, graverande manglar, førarar utan gyldig førarkort, for lange vogntog, og dårleg og trafikkfarleg last.

I tillegg får mange bot for å ikkje stogge for kontroll – sjølv om alt er som det skal.

• LES OGSÅ: Kontrollørane oppdaga oljelekkasje - nekta det brannfarlege vogntoget å køyre vidare
• LES OGSÅ: Fekk 8.000 kroner i bot på sin første - og siste - tur til Norge

For langtransportsjåfør Håvard Knudsen, på veg frå Ski til Flesland, gjekk kontrollen bra. Han tykkjer det er bra med fokus på lovbrot.

• LES OGSÅ: To førarar melde for kabotasjekøyring

– Det er så utruleg mykje brot på regelverket at vi ser veldig i møte ein strengare kontrollrutine på spesielt utanlandske vogntog. Då særskilt denne strekkja, seier han. Før han igjen set seg bak rattet og held fram turen mot Bergen.