Hopp til innhold

Håper på reingjerde på norsk side

Urho Guttorm driver landbruk bare et steinkast fra norskegrensa, og er lei av norsk rein som tjuvbeiter på hans innmark. Nå øyner han håp for å få bukt med problemet.

Urho Guttorm

Bonden Urho Guttorm driver landbruk på finsk side, bare et steinkast fra norskegrensa i Tanadalen i Øst-Finnmark. Han håper en ny norsk-finsk reingjerdekonvensjon letter hans tilværelse.

Foto: Mika Saijets / NRK

Han har lenge vært plaget av norske reinflokker som tar seg over finskegrensa i Tanadalen, og beiter ned jordene hans.

Tidligere har NRK meldt at Norge og Finland skal revidere den norsk-finske reingjerdekonvensjonen.

Regjeringen vil ha slutt på problemet med at rein fra norsk side, trekker over til finsk side – og beiter ned finsk innmark.

De siste fire årene har finske bønder i Tanadalen, vært plaget av norske «tjuvbeitende» reinsdyr.

Beiteskadende som norsk rein har påført jordene til finske bønder, har medført store erstatningskrav ovenfor norske myndigheter.

Vurderte å skyte norske reinsdyr

Bonden Urho Guttorm driver landbruk i den lille bygda Nuvvos, på finsk side av Tanadalen.

Han håper at den nye reingjerdekonvensjonen forplikter Norge til å bygge et reingjerde på norsk side av dalen og riksgrensa.

– Reinen trekker jo naturligvis mot nydyrkede jorder, og derfor kommer de over til meg, sier Guttorm.

Guttorm var en stund så lei av norske tjuvbeitende reinsdyr, at han vurderte å skyte dyrene.

Hør den finske bonde Urho Guttorm her - på samisk:

Ny konvensjon gir finske bønder håp

Urho Guttorm har mange finske landbrukskolleger som vil dra fordel av en ny norsk-finsk reingjerdekonvensjon – og ikke minst, eventuelt et reingjerde på norsk side av grensa i Tanadalen.

I dag er det riktig nok helstrukket reingjerde – men kun på finsk side av grensa. Men dette reingjerdet hindrer ikke norske rein å ta seg til jorder på finsk side.

Dette fordi reingjerdene på finsk side gjerne er satt oppe i fjellsiden ovenfor hovedveien, mens de finske jordene gjerne befinner seg nærmere Tanaelveleiet.

Dermed er det gjerne ikke sperregjerder mellom finske jorder og norskegrensa, noe som gir fritt leide for norske reinsdyr som trekker over riksgrensa.

Reinsdyr som beiter på innmark

Det er dette problemet både finske bønder og norske myndigheter vil til livs – norske rein som tar seg over riksgrensa til Finland, og beiter ned innmark.

Foto: Fylkesmannen i Finnmark

Korte nyheter

  • Heaitá klinihkkahoavdan ja álgá sámi áššiiguin bargat

    Rita Jørgensen heaitá klinihkkahoavdan Girkonjárgga buohcceviesus ja bargagoahtá sámi buhcciid fálaldagaiguin ja sámi áššiiguin. Nu čállá Finnmárkkubuohcceviessu preassadieđáhusas.

    Jørgensen álgá sámi áššiid spesiálaráđđeaddin direktevrii, ja galgá leat fitnodaga strategalaš resursan dán barggus. Son galgá maid leat Finnmárkkubuohcceviesu váldogulahallanolmmoš Sámedikkiin ja bargat čuovvolemiin ja rievdademiiguin vai Duohtavuođa- ja soabahankommišuvnna rávvagat váldojuvvojit vuhtii.

    – Finnmárkkubuohccevissui lea mávssolaš ja lunddolaš ahte mii leat njunnošis rikkas sámi buhcciid fálaldagaid dáfus, dadjá Jørgensen.

    Jørgensen lea bargan klinihkkahoavdan 2012 rájes, ja oktiibuot 31 jagi jođiheaddjin Girkonjárgga buohcceviesus. Son barggai maiddái konstituerejuvvon klinihkkahoavdan Sámi Klinihkas ovtta áigodaga.

    Profilbilde av Rita Jørgensen som begynner som spesialrådgiver i samiske spørsmål i Finnmarkssykehuset.
    Foto: Finnmarkssykehuset
  • Suodjalus guođđán ruskalána álbmotmeahccái: – Hui fasti oaidnit

    Jođidettiin ealuin davás lei Johan Mathis Kemi bohccuid vuodjimin vuomis go gávnnai ruskkalána Rávttošvuomi álbmotmeahcis, Rávttošjár-guotkkus.

    Altaposten muitalii áššis vuosttažin.

    – Dáid gal in livčče goasttadan mielde obanassiige. Mus ledje guokte reaga maŋis, muhto dáid in livčče gal goastadan mielde. Dat lei nu olu, dadjá Kemi NRK:i.

    Kemi oaččui veahki Stig Arvid Kristensenis, gii lei oaggunmátkkis dien guovllus.

    Čearganis ledje earret eará borramušbázahusat ja bruvsa- ja vuollaburkkit. Sihke olles ja guoros diŋggat, muitala Kemi, ja bensinlihtit vaikko man galle.

    – Ii han dat lean dušše okta, iige dušše guokte. Mii gaikkuimet logenáre. Eat mii nagodan visot gaikut dán ruovdecugŋos. Mii gal attiimet vuollái.

    Suodjalusa operatiiva váldoguovddáža korporála, Johnny Karlsen, duođašta NRK:i ahte ruskkat leat báhcán Nato-soahteahárjehusas, Nordic Responses. Hárjehus nogai badjelaš mánu dás ovdal. Karlsen mieđiha ahte rutiinnat eai leat doaibman.

    – Deháleamos lea ahte mii čorget min iežamet maŋis, ja nu johtilit go vejolaš, dadjá Karlsen.

  • Aasland lea oadjebas ahte ii šatta ođđa Fovse-ášši Hámmerfeasttas

    Terje Aasland lea oadjebas das ahte buot bealit, maiddái juridihkalaš bealit areálasisabahkkema oktavuođas mii boahtá ođđa el-fápmolinjá geažil Hámmerfestii, leat čielggaduvvon, čállá Altaposten.

    Konsešuvdna lea addojuvvon, ja vaikko boazodoallu ja Sámediggi leat váidalan ja vuosttaldan dan, de válljii Energiijadepartemeanta addit Statnettii ovddalgihtii lobi. Dat mearkkaša ahte álggahit barggu ovdalgo vuoigatvuođat leat čielggaduvvon.

    Dát lea ollugiid mielas njuolggo parallealla Fovse-áššái, mas bieggaturbiinnat ledje jo ceaggámin go Alimusriekti gávnnahii ahte dat lei olmmošvuoigatvuođarihkkun.

    – Finnmárku dárbbaša infrastruktuvrra, elfápmolinjáfierpmádaga mii sáhttá guoddit fámu, leš dal dat bieggafápmoprošeavttas, gássafápmorusttegis mas lea CO2-hálddašeapmi ja vurken, dahje eará lágan fámus, ovdamearkka dihtii čáhcefámus. Elfápmolinjáfierpmádat lea geađgejuolgi ođđaáigásaš servodagas. Dasa ferte maiddái Finnmárku beassat, čilge energiijaministtar Terje Aasland (Bb) Altapostenii.

    Olje- og energiminister Terje Aasland (Ap) i Dubai under klimatoppmøtet COP28.
    Foto: Truls Antonsen / NRK