Hopp til innhold

Verdens inuitter vil samarbeide

Inuit Circumpolar Council (ICC) har vedtatt en deklarasjon om samarbeide når det gjelder miljø, mental og fysisk helse og urfolks rettigheter.

Inuit Circumpolar Council

Den tolvte generalforsamlingen i Inuit Circumpolar Council (ICC) ble holdt i Inuvik i Canada i forrige uke.

Foto: Pressebilde / Inuit Circumpolar Council

Den såkalte Kitigaaryuit deklarasjonen (ekstern lenke) ble enstemmig vedtatt på ICCs tolvte generalforsamling i Inuvik i Canada, som ble avsluttet torsdag 24. juli.

I deklarasjonen står det at ICC pålegges å arbeide for beskyttelse av naturen, som i disse år er under press fra klimaforandringene. ICC skal finne måter å sikre internasjonalt samarbeid om konsekvensene for de arktiske landene, opplyser Kalaallit Nunaata Radioa.

Arktiske virksomheter skal samarbeide

Den økonomiske utviklingen i de arktiske landene er også på ønskelisten. Derfor vil ICC sørge for at selskaper, som eies av de arktiske folk, i fremtiden skal samarbeide og dele deres kunnskap mellom de arktiske landene.

Den mentale og fysiske helsen blant inuitter skal undersøkes betraktelig bedre. Her vil FNs helseorganisasjon WHO spille en viktig rolle som samarbeidspartner.

Det gøres helt klart i deklarationen at utdannelse blant unge i de arktiske landene skal forbedres. Også språket i de forskjellige arktiske landene skal styrkes. Det er viktig at sprpket ikke glemmes av de unge, slik det allerede er tilfelle flere steder i de arktiske landene.

Korte nyheter

  • Beatnagat gaikodan bohccuid Bájilis 

    Badjeolmmoš Tommy Vitblom vulggii iskat lea go ealu sisa mannan luovosbeatnagat go oinnii Facebookas čállosa ahte luovusbeatnagat leat jođus Kangos guovllus Bájila gielddas Ruoŧas. Dalle son gávnnai njeallje jápmán bohcco, dieđiha Sveriges Radio.

    – Dákkár oainnáhus darvána millii, muitala Vitblom.

    GPS ja drona veahkkin lea son gávnnahan ahte beatnagat oaguhedje bohccuid máŋggaid miillaid ovdal go de loahpas fallehedje. Vitblom muitala dán dáhpáhuvvat dávjjit aht dávjjit. (Čájáhusgovva)

    Reinkadaver
    Foto: Erik Ropstad
  • Ávvudit máilmme girjebeaivvi Lukkari divttaiguin

    Dán jagi ávvuda «Mun Dajan - Foreninga Samiske forfattere» Máilmme lohkanbeaivvi Rauni Magga Lukkari girjás poesiijain.

    Dat dáhpáhuvvá odne eahkedis Romssa sámi viesus Romssas.

    Lukkari válddii gieskat vuostá gonagasa ánsumedáljja ja Romssa ja Finnmárkku fylkka kulturbálkkašumi. Son lea doaibman girječállin ja girjegoastideaddjin 35 jagi. Son lea maid čállán máŋga prologa festiválaide ja ávvudemiide, ja dasa lassin divttaid ja teáhterčájalmasaid.

    Máilmme girje- ja vuoigŋaduodjebeaivi (maiddái gohčoduvvon máilmme girjebeaivin) lea ON-beaivi mii ávvuduvvo cuoŋománu 23. beaivvi.

    Dát ávvubeaivi mearriduvvui ON oahpahusa, dieđálašvuođa, kultuvrra ja gulahallama (UNESCO) váldočoahkkimis jagis 1995.

    Les på norsk

    Forfatter Rauni Magga Lukkari
    Foto: Anne Olli / NRK
  • Sámediggi doarju Finnmárkku spábbačiekčanbiirre barggu vealaheami ja rasismma vuostá  

    Sámediggi juolluda 400.000 kruvnna doarjjan Finnmárkku spábbačiekčanbiirre prošektii MII-MET-VI.

    Prošeavtta ulbmil lea eastadit vealaheami ja rasismma spábbačiekčama bokte deaivvadanbáikin. Jurdda lea spábbačiekčama bokte hukset lagat oktavuođaid olbmuid ja servodagaid gaskkas Finnmárkkus.

    Doarjja juolluduvvo Sámedikki regionálaovddidanprošeavttaid doarjjaortnegis.

    – Mii iluin doarjut MII-MET-VI. Sámediggi jáhkká ahte prošeakta sáhttá čájehit mo boahtteáiggis sáhttá bargat rasismma ja vealaheami eastademiin. Lea hirbmat buorre ahte aktevra nu go Finnmárkku spábbačiekčanbiire váldá hástalusa duođalažžan ja searvá dehálaš eastadanbargui, dadjá sámediggepresideanta Silje Karine Muotka (NSR).

    Imaštalat go maid MII-MET-VI mearkkaša?
    Dat leat dat vuosttaš sánit prošeavtta čuorvvassániin – davvisámegillii, kvenagillii ja dárogillii:

    Mii leat seamma joavkkus!

    Met olema samassa laakissa!

    Vi er på samme lag!

    I den første cuprunden mellom Alta IF og Kirkenes IF ble MII-MET-VI-prosjektet markert før kampstart.
    Foto: Anders Abrahamsen / Finnmark Fotballkrets