Hopp til innhold

Báhpat ohppet sámi vieruid birra

– Mišunhistorjjás ja koloniseremis ledje erenoamáš negatiivvalaš oainnut sámi vuoiŋŋalaš árbevieruide. Lea vejolaš geahččat ja árvvoštallat dán earaláhkai ja vuosttaš lávki lea áddet mii lei ulbmil ja sisdoallu dáin árbevieruin, lohká Sámi girkoráđi váldočálli Tore Johnsen.

Tore Johnsen

Sámi girkoráđi váldočálli Tore Johnsen

Foto: Berit Solveig Gaup/NRK

Dál lea álggahuvvon oahppu báhpaide ja girkobargiide, mas ohppet sámi oskku ja eallinoainnu birra Sámis ovdalaš áigge ja dálá áiggis.

– Oahpu mii sisttisdoallá guokte oahppodeaivvadeami deattuha gaskavuođaid ovddeš ja dálá diliin Sámis, muitala Romssa universitehta Roald E. Kristiansen, geas lea kurssa fágalaš ovddasvástádus.

Ovdamearkka dihtii lea gávnnadeapmi árbevirolaš sámi oskku ja kristtalašvuođa gaskkas deaŧalaš oassi.

(Ášši joatkašuvvá gova vuolábealde)

Gudstjeneste i Nordlyskatedralen i Alta

Čájáhusgovva ipmilbálvalusas Nordlyskatedrálas Álttás. Olbmot govas eai gula dán áššái.

Foto: Karlsen, Anette / NTB scanpix

Stuora beroštupmi

26 studeantta, eanaš báhpat, gazzet dán oahpu mii dál lea álgán Sámi allaskuvllas Guovdageainnus.

Sámi girkoráđđi lea vuolggahan dán ovttasbarggu.

Romssa universitehtas lea oahpu váldoovddasvástádus. Oahppu lea joatkka ohppui «Osku ja eallinoaidnu Sámis» man Sámi allaskuvla lágidii 2008/09.

– Mii leat gitta 2011 rájes geahččalan gávdnat muhtumiid geat sáhtte joatkit dán deaŧalaš oahpu. Go mis dál leat olles 26 studentta, de dat duođašta ahte dán ohppui lea dárbu, lohká váldočálli Tore Johnsen.

– Fertet dovdat historjjá ja duogáža

Oahppu addá ođasmahttojuvvon perspektiivvaid sámi oskkoldat-, mišun- ja girkohistorjái Sámis. Deaŧalaš fáttát leat sámi girku riegádeapmi, dálá vuoiŋŋalaš árbevierut ja sámi servodaga ja stuoraservodaga deaivvadeapmi.

– Jus mii galgat áddet iežamet dálá dili bures, de fertet dovdat iežamet historjjá ja duogáža, lohká Sámi girkoráđi váldočálli Tore Johnsen.

Guldal ášši:

Korte nyheter

  • Ođđa sámediggeválggaid ferte lágidit maŋimustá geassit

    Sámedikki ságadoalli Pirita Näkkäläjärvi ii sáhte vel dadjat, maid ođđa válggaid lágideapmi johtilis áigetávvaliin mearkkaša, dieđiha Yle Sápmi.

    Alimus hálddahusriekti (AHR) dagai historjjálaš mearrádusa, go mearridii vuosttaš geardde, ahte Suoma sámediggeválggaid galgá lágidit ođđasit.

    Ođđa válggaid galggašii sámediggelága mielde lágidit guovtte olles mánu geažes das, go válggaid gomiheames lea mearriduvvon.

    AHR presideanta Kari Kuusiniemi dulkojumi mielde ođđa válggaid galgá lágidit geassemánu loahpa rádjai.

    Pirita Näkkäläjärvi
    Foto: Ođđasat / Yle Sápmi
  • Eai beasa gieldda gohčodit Pajalan kunta

    Ruoŧa ráđđehus hilgu Pajala gieldda ohcamuša geavahit meänkieli nama «Pajalan kunta» gieldda bálddalas namman, čállá Fria Tider áviisa.

    Ráđđehus mieđiha, ahte lea vuogas čalmmustahttit veahádagaid ja nannet veahádatgielaid.

    Almmatge deattuha ráđđehus, ahte ii ovttage gielddas Ruoŧas leat eambbogo okta almmolaš namma. Sii livčče spiehkastan dás jus livčče dohkkehan ohcamuša.

    Fertešii lágaid rievdadit jus galggašii sáhttit gielddaide dohkkehit eambbogo ovtta nama.

    Meänkieli
    Foto: Svenske Tornedalingers Riksforbund – Tornionlaaksolaiset
  • Gielddaluohti bohciidahttá digáštallama

    Gáivuona gielddastivra evttoha dohkkehit sierra luođi gielddaluohtin. Dát ii oro buohkaid mielas nu buorre jurdda, go sin oaivila mielde ii leat Gáivuonas iežas juoiganárbevierru.

    – Mun in leat luođi vuostá. Luohti lea juoga mii gulai ja ain gullá boazodoalliide ja sámiide geain dát lea oassi iežaset kultuvrras, čilge gáivuotnalaš Levin Mikkelsen.

    Guovddášbellodaga gielddastivrraáirras Svein Oddvar Leiros dat evttohii, ahte Gáivuonas galggašii leat gielddaluohti. Son ii leat ovttaoaivilis Levin Mikkelsen čilgehusain.

    Guovddášbellodaga gielddastivrraáirras Svein Oddvar Leiros dat evttohii, ahte Gáivuonas galggašii leat gielddaluohti. Son ii leat ovttaoaivilis Levin Mikkelsen čilgehusain.

    – Min gielddas lei dáruiduhttin dievaslaš. Dákkár oaivilat gullet dan áigái. Su suokkardallan čájeha, ahte Gáivuonas juigojuvvui. Nu ahte ii leat duohta ahte Gáivuonas ii leat juigojuvvon, lohká Leiros.

    Herman Rundberg ja su joavku Manne dat leat ráhkadan dán luođi.

    – Luođi mihttomearri ii lean suhttadit olbmuid, muhto digáštallan lea bures boahtin, árvala Rundberg.

    Gáivuona gielddastivra ávžžuha sidjiide ovddidit máhcahemiid gielddaluođi birra. Áigemearri lea dán mánu maŋimuš beaivve.