Den stengte barndom

Publisert 09.04.2001 13:48 - Oppdatert 09.04.2001 13:52

I mellomkrigstida gjorde tuberkulosen voldsomme innhogg i mange heimar. Heile søskenflokken kunne vera smitta, og mange born og unge døydde.

Alla borna ramma

Solveig Nes hadde mista ein liten bror og gløymer aldri dagen ho ilag med to søsken drog med mor til Hagavik kysthospital. Mor måtte tilbake til småbruket, for heime låg også bestemor sjuk.

Solveig vart utskreven som frisk, og hadde draum om å gå inn i sjukepleien. For ein tidlegare tuberkelpasient var det umogleg.

Åleine på rommet

Dag Skogheim var åleine i sin familie om å få diagnosen alle engsta seg for. I dei fire åra han levde på rommet sitt, vart han ekspert på bokstavar, for det var dei han leika seg med – i bøker og blad. Sidan vart det ulike sanatorier, mesteparten av tida på Grefsen i Oslo.

Då Dag Skogheim starta på lærarskulen, vart det ein kamp på livet mot helsemyndighetene. Tub-pasienten blir aldri fri, meiner dei begge.

”Sanatorieliv”

I desse dagar gjev Dag Skogheim ut si femte bok frå tuberkulosens historie: "Sanatorieliv – frå tuberkulosens kulturhistorie.”

Grefsen Vandcuranstalt, senere Grefsen Sanatorium

Det er ei nifs historie han rullar opp frå eit liv han samanliknar med fengsel og konsentrasjonsleir. Her måtte ingen tru at han var betre enn andre. Alle var i same angstens og dødsens bås – og mange tok sjølv sitt liv. For kva lova framtida?


Av Åshild Ulstrup
Sånn er livet, NRK P2, 17. og 18. april 2001