Havet - kjærleiken og døden

Publisert 20.07.2001 14:04 - Oppdatert 20.07.2001 14:05

Havet - det uendelege - som går frå kyst til kyst og ber på historier frå heile verda. Menneskje som trødde sine fyrste steg ved havkanten, vil alltid kjenna dragninga tilbake - i minne på godt, men også vondt.

-Kvifor gret du, mor?

Kristian Sørensen måtte tidleg på Lofotfiske. Eit minne er bildet av mor som gret over klærne og nista ho pakka til sonen sin."Kvifor gret du, mor? spurde Kristian. Jo - mor kunne ikkje sleppa tankane på om sjøguten kom tilbake.



Halvor Geitung var redd havet, men måtte bli fiskar som dei andre på den vesle øya i Nordsjøen. Det vart mang ein kamp mellom båane, og det vart dikt: "Eg slit meg så hardt om neset - åleine...."

Forfattaren Arvid Hanssen minnest uroa alle gongene ungane gjekk att og fram i fjøresteinane og venta på at foreldra skulle koma tilbake frå handelsmannen. I uveret kunne dei ikkje alltid sjå båten, men lyttinga etter åretaka var intens.

Når draugen segla omkapp

Dei gamle snakka mykje om uver. Bjørgulf Aakra minnest bestefar sin som segla i open båt frå Sunnhordland til Lofoten for å fiska torsk som han tørka og seinare selde på Sørlandet.Det var farlege ferder, men døden skulle ein orsaka, om den kom til havs eller i båtstøa. Når draugen viste seg og segla omkapp med båten, var tida omme.

Petra Gjertsen miste far sin i brenningane då ho var to år gamal. På dåpskjolen og lua vart det sydd på svarte sørjeband. Angsten for havet som tok faren ifrå henne, gjorde at ho valde ein smed og ikkje ein fiskar som ektemann. Likevel - ho kunne ikkje leva utan føtene i havet.
Slik havet stadig heldt taket kring sine born - i lengten og leiken og den utfordring som ligg i det ennå løyndomsfulle.



Av Åshild Ulstrup

På livet laus, NRK P2, 22. juli 2001.