Cathrine (18) var livstrugande såra - helsepersonell bad båten snu

I ettermiddag legg 22.juli-kommisjonen til Helsedirektoratet fram si evaluering av korleis helsevesenet handterte situasjonen under og etter terrorhandlingane i Oslo og på Utøya.

Pårørande og fleire av dei sivile båtførarane som hjelpte til med å frakta i land såra ungdommar frå sjøen rundt Utøya er svært kritiske til mottakinga dei fekk frå helsepersonellet på landsida.

• LES OGSÅ:Varsler endringer i helsevesenet etter 22.juli

Bad båt med hardt såra snu

To av døtrene til Freddy Lie og Marit Trønnes Lie frå Halden var på AUF sin sommarleir på Utøya den grufulle ettermiddagen. Elisabeth (16) vart drepen under massakren, Cathrine (18) kom frå det hardt såra.

• LES OGSÅ: Tok varvel med Elisabeth (16)

To kuler hadde nettopp bora seg gjennom ryggen og inn i armen til Cathrine. Ho hadde mista over éin liter blod og svima av fleire gonger på vegen vekk frå Utøya.

Ein amatørvideo viser båten med den kritisk skadde jenta om bord, som har kurs mot Utvika på landsida. Få meter frå land får båtføraren klar beskjed om å snu båten og å dra til Storøya i staden.

«Dra til Storøya, dra til Storøya», ropar helsepersonell i Utvika når båten med Cathrine om bord kjem køyrande mot land.

Båtføraren trossa kommandoen og insisterte på å få Cathrine i land ved Utvika. Det redda livet hennar, trur foreldra, som allereie hadde mista ei dotter på Utøya.

– Eg er ingen dokter, men eg trur ikkje Cathrine hadde vore her i dag om båten hadde snudd, seier pappa Freddy Lie.

Kan bli betre på 70-90 punkt

Politiet har tidlegare forklart at dei ikkje sende beredskapstroppen til Utvika fordi dei frykta sprengstoff i bilen til den terrorsikta, som stod parkert like ved Utvika.

Helsedirektoratet vil ikkje kommentera kvifor dei bad båtane om å snu før dei offentleggjer rapporten fredag.

Ingarrd Lereim, leiaren for kommisjonen, har tidlegare varsla at rapporten vil trekkja fram 70-90 punkt som helsevesenet kan bli betre på etter 22.juli.

Helsesektoren sin innsats på skadestadane og under transport er eitt av områda som er evaluerte i rapporten.

Andre sider som vert vurderte i rapporten er:

• Varsling eksternt og internt, blant anna via AMK-sentralen
• Leiinga på operativt, taktisk og strategisk nivå
• Kommunikasjonen internt og eksternt
• Prioteringar og fordeling av ressursar på og utanfor sjukehusa

Gjekk til media for å få informasjon

I samband med evalueringa, har Helsedirektoratet snakka med fleire av dei pårørande om deira syn på helsesektoren sin innsats rundt 22.juli.

Far til Cathrine er ein av dei som har vorte kontakta. Han er særleg kritisk til behandlinga dei fekk av helsestyresmaktene medan Cathrine var innlagd på Ullevål sjukehus, og den andre dottera Elisabeth framleis var sakna.

– Me fekk jo ingen informasjon. Me måtte sjølve ta initiativ for å få greie på noko som helst. Eg tok heller kontakt med media for å halda meg mest mogleg oppdatert, seier Lie.

– Fortvila og livredde

Først ei veke etter 22.juli fekk foreldra stadfesta at dottera Elisabeth var blant dei drepne. I mellomtida hadde Cathrine vore gjennom sju operasjonar på Ullevål.

Foreldra ser tilbake på den kritiske perioden som eit mareritt.

– Den eine jenta vår var skoten i filler og låg i respirator. Samstundes måtte me bruka enormt mykje energi på å få ut informasjon om Elisabeth som var sakna. Me var fortvila, frustrerte og sinte, fortel Freddy Lie.

– Eg var livredd og gjekk konstant rundt med ein klump i magen. Me fekk jo ikkje veta nokon ting om kva som hadde skjedd med Elisabeth, seier mor Marit Trønnes Lie.

Ho håpar at evalueringsrapporten som Helsedirektoratet legg fram i dag vil føra til betre kommunikasjonsrutiner i Helsevesenet.

– Eg håpar at andre foreldre og pårørande vil få meir informasjon dersom det skulle oppstå ein liknande situasjon i framtida, seier Trønnes Lie.