|
|
|
|
|
|
|
|
|
Leksikonredaktør:
Nettansvarleg:
Distriktsredaktør:
Copyright:
NRK Sogn og Fjordane
|
|
| |
Krigshistoria i Selje: Radarstasjonen på fjellet Kjerringa | | Stad. (Foto: NRK) |
Tyskarane starta tidleg i krigen å eksperimentere med radar, men først i 1942 starta dei utbygging av radaranlegg langs Norskekysten.
Publisert 07.01.2004 14:32. Oppdatert 02.02.2007 15:13. | | Den 50 meter høge radarmasta på Kjerringa. Foto: Waffen-Arsenal, frå boka "Fronten er kysten" av Kjell-Ragnar Berge. |
Ein av dei første radarane vart bygd på Kråkenes i Vågsøy i 1942, og i 1944 starta arbeidet med eit stort radaranlegg på fjellet Kjerringa på Stadlandet - det fjellet som seinare har vorte kalla Vestkapp. Her vart det sett opp tre radarar - to av typen "Würsburg Riese" og ein av typen "Wassermann".
Overvaking og navigasjonAnlegget skulle brukast både til overvaking og til navigasjon for eigne jagarfly. Aksjonsradius for anlegget var 350 kilometer. På fjellet stod også ei brakke som inneheldt radio- og peileutstyr av ymse slag. Ein radio- og peilestasjon var knytt til ei 52 meter høg mast som kunne operere i ein radius på 300 kilometer.
Anlegga uskaddeEtter freden den 8. mai 1945 var anlegga på Kjerringa uskadde. Først den 13. juni 1945 vart kaptein Dagfinn Årdal frå Breim send til Kjerringa for å overta kommandoen over dei store radaranlegga frå den tyske kommandanten løytnant Karl Otto Gøtz. Tyskarane hadde såleis den formelle kommandoen over anlegget i over ein månad etter kapitulasjonen.
Anlegga vart ei kort tid nytta av det norske forsvaret før dei vart demonterte og fjerna.
|
|
|
Finn fram i Fylkesleksikonet!
|
|
| |
|
|
SOGN OG FJORDANE FYLKE, TEMASIDER
|
|
|
|
Den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre, var sogning. Han vaks opp på Husabø på Leikanger, der mora kom frå.
Les meir om kong Harald Hårfagre og landsamlinga og om slekta hans i Sogn.
| | |
|
Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?
| | |
|
Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.
| | |
|
Frå 1920-talet og fram til like etter krigen fekk Sogn og Fjordane i alt 623 nye gardsbruk. Selskapet Ny Jord spela ein aktiv rolle i nydyrkingsarbeidet i mellomkrigskrigtida, og særleg merka Jølster seg ut som den store nydyrkingskommunen med 57 nye bruk.
| |
|
I mellomalderen låg det ei kyrkje på Utvær. Utvær ligg åtte km vestanfor dei andre øyane i Solund, og er det vestlegaste punktet i Noreg som har vore busett. Kvifor vart det bygd eit gudshus bokstaveleg tala midt ute i havet?
| |
|
Sjalusi er diverre eit klassisk drapsmotiv. Slik var det også for tenestejenta Sigrid i Vetlefjorden ein gong på 1600-talet då ho la sin elsk på husbonden på garden. Men for å kapre han måtte ho få kona av vegen, og til det trengde ho hjelp.
| |
|
Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.
| | |
|
I 1763 vart Joachim de Knagenhjelm utnemnd til den første amtmannen i Sogn og Fjordane. Det første han gjorde, var å flytte heim til mor på Kaupanger hovedgård. Men berre åtte år seinare vart Knagenhjelm nærmast tvangsflytta til Nord-Noreg. Kvifor?
| |
|
|
|
|
|
|
Tips andre om denne saken
Utskriftsvennlig versjon
