SkilleToppknapp Rovdyr Fylkesleksikon 115pSkilleToppknapp Ulukker Fylkesleksikon 115pSkilleToppknapp Lyd og Video Fylkesleksikon 115pskille_slutt
Sogn & Fjordane Fylkesleksikon 3_1
Her er du: NRK.no > Nyheter > Distrikt > NRK Sogn og Fjordane > Fylkesleksikon
SPONSORAR
Sogn og Fjordane fylkeskommune
Sparebanken Sogn og Fjordane
NRK.no
Leksikonredaktør:

Nettansvarleg:

Distriktsredaktør:

Copyright:
NRK Sogn og Fjordane

 
Historia i Førde - kulturinstitusjonar:

Førdehuset

Førde volleyballklubb trenar i Førdehuset. (Foto: NRK)
Førde volleyballklubb trenar i Førdehuset. (Foto: NRK)
I samband med at Førde vart utpeika som vekstsenter i 1965, starta kommunen planlegging av eit idretts- og samfunnshus.
Etterkvart kopla tunge statsinstitusjonar seg på, og ideen om Førdehuset tok form.

Publisert 13.09.2001 13:19. Oppdatert 25.03.2004 13:55.
LYD OG VIDEO  Lyd Video
Førdehuset stod ferdig i 1976, og vart eit pionerprosjekt i regional kultursatsing som vekte internasjonal merksemd. På eit areal på vel 12000 kvm., og med felles inngang, kunne ein finne konsert- og utstillingssalar, kino, fylkesbibliotek, Sogn og Fjordane Teater, kunstnaratelier, vevstover, sakralrom for kyrkja, NRKs avdelingskontor, idrettshallar, symjehall. I tillegg to store idrettsbaner utandørs.

Etter fleire kulturkonferansar, store folkemøte og utgreiingar, gjekk både Riksteatret, Riksgalleriet og Rikskonsertane inn for å etablere lokale kunstnargrupper i Førdehuset.

NRK hengde seg på med Smeland-utvalets framlegg om nærradio i Førde, som etter ein ”modningsprosess” enda opp med avdelingskontor og seinare (1979) eige distriktskontor
i Sogn og Fjordane; NRK Sogn og Fjordane.

Av dei andre kulturelle ”desentraliseringsideane” kring Førdehuset var det berre regionteater-idèen som vart realisert med Sogn og Fjordane Teater i 1977. Kunstskulen har basert drifta på tilreisande biletkunstnarar som lærarar. Region-musikar-ordninga vart skipa nokre år seinare, og etter ein annan desentralisert modell.

I 1996 vart Førdehuset utvida med 5000 kvm. - m.a. ein storhall for idrett og symjehall med vass-sklie. Sogn og Fjordane Teater fekk eigen teatersal, og Sogn og Fjordane Kunstnarsenter flytta frå kjellarlokale i Røde Kors-bygget til nye utstillingslokale i Førdehuset. Førdehuset er eit av dei største kulturbygga i landet, med 17000 kvadratmeter golvflate.

Forrige side:
Kulturinstitusjonar i Førde


MEIR OM FØRDE 
Førde kommune

 
Aviser og media i Førde
Historia i Førde
Industri og næring i Førde
Kjende personar i Førde
Krigshistoria i Førde
Kyrkjer i Førde
Samferdsle i Førde
Skular i Førde
Verd å sjå i Førde

 
Video frå Førde
Lyd frå Førde
SE OGSÅ

Finn fram i Fylkesleksikonet!
Vel ein kommune:
Tilbake til framsida av fylkesleksikonet
Attraksjonar Historie Helsestell Skule Kriminalsoge Kyrkjer
SØK I LEKSIKONET
Personar Kongevitjingar MEdia Samferdsle Laksefisket Næring Alfabetisk oversyn:
ABCDEFGHIJKLMNO
PQRSTUVWXYZÆØÅ
Informasjon
 
SØK I FYLKESLEKSIKONET
Informasjon
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZÆØÅ
Attraksjonar Historie Helsestell Skule Kriminalsoge Kyrkjer
Personar Kongevitjingar Media Samferdsle Laksefisket Næring

Harald Hårfagre var sogning

Den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre, var sogning. Han vaks opp på Husabø på Leikanger, der mora kom frå. Les meir om kong Harald Hårfagre og landsamlinga og om slekta hans i Sogn.

Slaget i Sildagapet i 1810

Den 23. juli 1810 gjekk to engelske krigsskip til åtak på ei lita, norsk flåteavdeling ved øya Silda sør for Stad og tok det norske mannskapet til fange. Dagen før hadde engelskmennene herja i Ervik-bygda på Stad. Kvifor gjekk den mektige engelske marinen til åtak på skrøpelege, norske kanonjollar i Ytre Nordfjord?

Då fiskedampskipa stakk til havs

Då den første dampdrivne fiskebåten, ”Activ”, gjekk ut frå Ålesund i 1885, innvarsla det ein ny epoke for norske fiskeri: Havfisket. Dei store skipa gjorde det mogeleg å utnytte fiskeressurane langt til havs. Kring 1910 hadde Sogn og Fjordane 20 slike store fiskedampskip. Fleire av dei vart brukte i aktivt fiske heilt fram på 1960-talet.

Nydyrkingskommunen Jølster

Frå 1920-talet og fram til like etter krigen fekk Sogn og Fjordane i alt 623 nye gardsbruk. Selskapet Ny Jord spela ein aktiv rolle i nydyrkingsarbeidet i mellomkrigskrigtida, og særleg merka Jølster seg ut som den store nydyrkingskommunen med 57 nye bruk.

Ei mellomalderkyrkje langt til havs

I mellomalderen låg det ei kyrkje på Utvær. Utvær ligg åtte km vestanfor dei andre øyane i Solund, og er det vestlegaste punktet i Noreg som har vore busett. Kvifor vart det bygd eit gudshus bokstaveleg tala midt ute i havet?

Sjalu tenestejente drap gardkona

Sjalusi er diverre eit klassisk drapsmotiv. Slik var det også for tenestejenta Sigrid i Vetlefjorden ein gong på 1600-talet då ho la sin elsk på husbonden på garden. Men for å kapre han måtte ho få kona av vegen, og til det trengde ho hjelp.

Få nazistar i Sogn og Fjordane

Ingen fylke i landet hadde så få medlemmer av Quislings Nasjonal Samling som Sogn og Fjordane. Berre 396 fjordingar og sogningar var medlemmer i NS under 2. verdskrig, og mange av desse var innflyttarar og unge jenter som hadde kontakt med tyskarane. Fleire kystkommunar var så godt som frie for NS-folk.

Den heimekjære amtmannen

I 1763 vart Joachim de Knagenhjelm utnemnd til den første amtmannen i Sogn og Fjordane. Det første han gjorde, var å flytte heim til mor på Kaupanger hovedgård. Men berre åtte år seinare vart Knagenhjelm nærmast tvangsflytta til Nord-Noreg. Kvifor?
Copyright NRK © 2009  -  Telefon: 815 65 900  -  E-post: info@nrk.no