– Vi får ikkje meir frå staten enn vi treng til drifta

Tysdag presenterer Statens Landbruksforvaltning kva bøndene får i statlege tilskot i år. Tala er gjengjevne på VG Nett.

Av den direkte støtta på 7,9 milliardar kroner til norske bønder, blir kring ein million kroner overført til samdrifta i Eid.

– Pengane går rett i drifta på alle måtar. Det er summen på slutten av året som betyr noko, seier Reksnes.

– Ikkje samanliknbart

Norske bønder søkjer to gonger i året, i januar og august, på produksjonstilskot frå staten. Søknadene i august blir betalt ut i februar året etter. Tala som VG Nett presenterer tysdag er altså basert på produksjonstilskotet bøndene søkte om i august i fjor og i januar i år, og som blir utbetalt i 2012.

• LES OGSÅ: Kjøper like mange traktorar som før

Pristilskotet er det industrien betalar bøndene for tal kilo/liter produksjon.

(Artikkelen held fram under tabellen)

– Tala gir eit korrekt bilete av dei offentlege tilskota som bøndene får over statsbudsjettet for å drive garden. Men det er ikkje samanliknbart med det eg og du får i lønningsposen, seier landbruksdirektør Christian Rekkedal hos Fylkesmannen.

220 dyr

Hjalma får 700.000 kroner i produksjonstilskot i år, og når ein legg til 300.000 kroner i pristilskot bikkar samdrifta ein million kroner i jordbruksstøtte.

Rekkedal fortel at overføringane er ein del av produksjonsinntektene til garden. For å få eit rett bilete av inntekta til bøndene må ein trekkje ifrå alle produksjonskostnadene, der alle innkjøpte varer og leigde tenester som til dømes avløysarar er med.

• LES OGSÅ: Gir jordbrukstilbodet skulda for dårleg Sp-måling
• LES OGSÅ: - Ap viser arroganse mot bøndene

– Då sit ein att med inntekta til bruket, seier han og fortel at desse kostnadene fort blir store.

Samdrifta i Eid er ei av dei 46.300 jordbruksverksemdene som får overføring i år. Sidan dei slo seg saman i samdrifta i 2008, har dei fem bøndene satsa på storfe. Med smått og stort har dei kring 220 dyr, og disponerer kring 1.000 mål. Av dette skal 750 mål slåast.

Balanse i drifta

Produksjonen er på kring 600.000 liter mjølk årleg, samt 20.000 kilo storfekjøt. Med andre ord er Hjalma mellom dei største samdriftene i fylket. Av dei fem eigarane står tre med hovudansvar for fjøsdrifta, men frå påske til september er på lag alle med for fullt i drifta. Samdrifta omset for kring fem millionar kroner i året.

• LES OGSÅ: Nøkterne bønder greier seg best

Ved sidan av samdrifta driv bøndene kvar for seg med sauer som dei får tilskot for. Reksnes seier det kostar å drive gardsbruk i Norge.

– Vi har dei same kostnadene for elektrikarar, straum, diesel og service og alt anna, som alle andre. Vi må ha ei inntening som forsvarer kostnadsnivået. Når vi har betalt det vi skal, og gitt lønn til dei som jobbar, så balanserer det akkurat i drifta, seier han.

(Artikkelen held fram under tabellen)

Brukbart nøgde

Samla sett legg dei fem eigarane ned kring 7.000 timar i løpet av eit år på garden. Løna til bøndene er blitt aktualisert etter at jordbruksoppgjeret gjekk til Stortinget utan forhandlingar .

• LES OGSÅ: - Sutrestempelet er skummelt
• LES OGSÅ: Sauebøndene fortvilar over ei timeløn på 57 kroner

Bøndene var så misnøgde med tilbodet frå staten, at dei valde å ikkje setje seg til forhandlingsbordet. Avdelingsleiar ved Norsk institutt for landbruksøkonomisk forsking, Lars Johan Rustad, meinte bøndene med dette valde å seie nei til vel 300.000 kroner per årsverk i inntekt .

– Vi er brukbart nøgde med det vi har fått til med bruket vårt. Vi får betalt ut løn til dei som skal ha det, men det er ikkje store endringane som skal til før at det ikkje er liv laga, seier Reksnes.

Bondeleiar får halv million

Ifølgje oversikta til VG fekk leiaren i Norsk Bondelag, Nils T. Bjørke, 560.000 kroner, der 469.000 var produksjonsstøtte.

Bjørke har mjølkekvote på 160.000 liter på garden der han har 22 kyr, nokre sau og 320 dekar jord.

– Utan støtta ville eg ikkje kunne halde på slik eg gjer, og produksjonsstøtta gir lågare pris til forbrukaren, seier han til avisa.