Dán jagáš vuordináiggeráiddu lea Beate Heide buvttadan NRK Sámi ovddas

Vuordináigeráidu: Juovlamánu 4. beaivi

Suohtas ja miellagiddevaš lea vásihit ahte iešguđet Davviriikkain leat iešguđet árbevierut. Islánddas Laufabrau∂ lea herskobiebmu. Dat lea árbevierru midja boahtá nuorttas, ja midja lea leavván olles sagamuitalussullui. Laufabrau∂ lea asihis, jorbes láibi midja lea láiton earenomáš dáiggis. Dulbejuvvon ásnhassan dego lasta, ja de suohtas álgá. Don čuohpat unna V-lágan ceahkáid dáigái laufabrau∂- ruvddiin, operašuvdnaniibbiin dege soameslágan bastilis niibbiin. Máhtát hábmet minstariid nugo «Buorit juovllat», hutkonsivdnádusaid dege dábálaš diŋggaid dego girkuid ja heasttaid. Vuolimus oassi v-as veahá loktejuvvo vai áibmu beassá gaskii. Lean oaidnán ihána holu čáppa minstariid. Dat bargu boktá hutkáivuođa, ja nu go lean ipmirdan de juohkehaš gii oahppá dán barggu áiggi mielde gárgeda iežas málle.

Go láibi lea válmmsin hervejuvvon, dat biddjo ruitui duoldi buiddiin. Doppe dat vuššo gitta lea veahá ruškkodan. De bordojuvvo ja jiekŋuduvvo juovllaide, go galgá návddašuvvot oktan hangibiergguin ja ieža gaskabeaibiepmuiguin.

Laufabrau∂a gáhkket lea bivnnuhin šaddan. Nu bivnnuhin ahte dán gáhku hábmen ja herven lea váikkuhan tiddjohábmemii. Gávdnojit sihke sihkaldagat, virkkalat ja ránut laufabrau∂- minsttariin, ja dat buktá árbevieru lávkki dobbelii – atnudáidagii.

Mu islándalaš ustibat muitalit ahte mánát dan ovdii go ustibiiguin leahkit, válljejit leahkit mielde dáid herskkuid gáhkkemis. Ii ahte das leat nu holu máistu, go das ii leat, muhto ovttastallat árbevieruiguin mearkkaša holu maiddái odne. Orun dego oaidnimin veagaid ovttas, golbma buolvva mat láibbiid hervedettiin movttegit hoaladit, ja jurdilit ahte duođai ii mearkkaš maidege makkár árbevierru lea, go beare beassá ovttas leahkit, ja go geavvá dan boahtte bulvii oahpahit.