Árja-politihkkár Inger Eline Eriksen (28) lea okta dain, geat leat nuppástuhttán eallindábiideaset. Dábálaččat bargá son Sámedikkis, hárjehallá, dikšu mánás ja borrá dearvvašlaččat. Son lea mearridan ahte son ii háliit bidjat áiggi TV geahččat.

– Lea dihtomielalaččat válljen dahkat nu go dan oaidná oalle áigesuolan, muitala Eriksen.

Su ruovttus II gávdno Tv vuostáiváldinrusttet, muhto dieđusge leat sis dihtorat ja telefuvnnat. Muhto 2015:s, mo sáhttá TV haga eallit?

• Loga maid: Livsstilsendringer kan redusere dødeligheten kraftig

– Lea dieđusge dehálaš čuovvut mielde mii ođđasiin muitaluvvo, muhto jus jurddašat masa áigi manná go geahčat TV, de lea dakkár prográmmaide, maid sisdoalu olmmoš ii muitte šat guovtte beaivve maŋŋel, son muitala.

Su mielas dat ii mangeláhkai buorit su eallima.

– TV váikkuha midjiide nu olu ahte eat ádde oppa jurddašitge man olu. Min nuorat gehččet hui olu amerihkálaš tv-ráidduid. Sii geavahišgohtet sin dadjanvuogit, ja muhtun muddui maid láhttenvugiid.

Son jáhkká ahte olmmoš navdá ahte dan maid oaidná TV:s lea dat mii lea dábálaš, muhto ahte dat mii lea dábálaš lea dat mii geavvá dás ja dál.

• Loga maid: Svette, tårer og latter i kampen om nye vaner

– Sámi mánát leat leamaš ovddešáigge luonddumánát, nu ahte jus galgá mánáide addit dan máhtu, de ferte dasa bidjat áiggi. Dalle ii ábut bidjat máná TV ovdii, muitala Eriksen.

Rievdadan eallindábiid

Go mearridii ahte galggai birget TV haga, de dagai čielga mearrádusa. Nuppástuhtedettiin eallindábiIdis, de ferte olmmoš mearridit ahte nu galgá leat, ja dahkat nugo lea mearridan.

– In sáhte lohkat ahte ii leat váttis, go olmmoš han lea hárjánan vissis vuogi mielde eallit. Olmmoš lea čuvvon seamma minstara mánnávuođa rájes jo. Gáibida olbmos issoras olu go mearrida rievdadit juoidá báifáhkka, lohká Eriksen.

Máŋggas leat mearridan jagi álggus hárjehallagoahtit. Eriksen lea ieš álo leamaš viššal lihkadit, ja geavaha olu iežas astoáiggi dasa. Ja jus háliida rievdadišgoahtit eallindábiIdis, de lea hárjehallan buorre evttohus.

– Lea hui álki dušše mannat hárjehallat, ja muhtun áiggi geažes, de dovdagoahtá ahte ferte dan dahkat. Go lea buorre dearvvašvuohta, de lea maid buorre mokta. Dat mearkkaša maid ahte bearašdilli šaddá buoret, lohká Eriksen.

Ferte vuoruhit

Muhto son muitala maid ahte ferte oahppat vuoruhit ja geahččat stuorát perspektiivvas.

– Vaikko leat ollu barggut ruovttus, láhttit bassat dahje čorget lanja, de ferte oaidnit mii lea dehálaš. Lea go dehálaš ahte láhtti lea buhtis vai dearvvašvuohta dat lea deháleabbu.

Su mielas mii leat šaddan menddo materialisttalaččat.

– Olmmoš soaitá jurddašit ahte fiinna biktasat, ođđa biila ja čáppa ruoktu dat lea dehálaččat. Dat mii olgguldasat oidno, dat dat adojuvvo adnojuvvo dehálažžan, IIGE rumaš ja buorre miella, lohká Eriksen.