– Sámegielas eai leat nu olu sánit mat heivejit oktii loahppašuoŋaid dáfus nugo mahkáš eaŋgalasgielas. Álggos jurddašin ahte lea hui váttis ráppet sámegillii, muhto de fuobmájin ahte sániin leat hui olu álgošuoŋat, mat sohpet oktii ja dat lea hirbmat riggodat!
– Maiddái konsonánttaid dáfus leat olu vejolašvuođat, go dalle han šaddá álkit riibmet, muitala Valle.

Váttis gávdnat sániid

– Lea dieđusge olu bargu smiehttat makkár sániid galggašii geavahit, muhto mus gal lea alddán sierra vuorká, lohká Valle.

Son lea ráhkadan alccesis dihtorsátnegirjji, doppe gávdnojit sullii 35000 sáni. Čálidettiin teavsttaid de lea dat stuorra veahkkin sutnje, go de lea álki gávnnahit mat sánit riibmejit.

Son geavaha dávjá sátnegirjji čálidettiin, go háliida iežas čállosiin seailluhit buori dási dahje buoridit daid nu olu go máhttá ja sáhttá.

• Guldal maid: Ailu Valle radiokonsearta

– Jus geavahan beare iežan beaivválaš giela sániid, de ii leat sátnerádju doarvái viiddis. Mun gáibidan alddán ahte mun maid oahpan ođđa sániid go čálán ođđa rap-bihtáid ja danne bláđenge sátnegirjji. Dat lea giellagáhttenbarggu, muitala Valle.

Giella lea dehálaš

Vallii lea hui dehálaš ahte sojaheamit leat riekta ja ahte giella lea nu buorre go vejolaš.

– Mus lea maid ulbmilin giela ealáskahttit. Go mánát ja nuorat leat oahppamin dán giela, de dalle lea mis ovddasvástádus ahte sii ohppet dan riekta, lohká.

Su mielas lea sus leamašan máŋga čeahpes oahpaheaddji, ja son lea sin bokte ožžon čielga giellaoahpu. Muhto ieš diehtá ahte jus son veahášge boatkana čállimis, de orru dego doaŋgumin giela dáfus.

– Lean gal fuobmán ahte jus veahá áigái in leat čállán de ferten gaskkohagaid dárkkistit, muhto in leat gal gullan hirbmat kritihka iežan bihtáid dáfus gielalaččat. – Muhto livččii gal somá gullat leatgo makkárge boasttuvuođat mu bihtáin, lohká Valle.

Muhtun fáttát váddásat

Vaikko sámegiella lea Valle váibmogiella, de leat su mielas muhtun fáttát, maid birra lea stuorát hástalus ráppet go eará. Politihkka lea okta dain:

– Go ráppe politihkalaš dahje servodatlaš fáttáid birra, de dat gáibida olu loatnasániid, ja de ii lea šat nu sámegielalaš. Dalle ferte sojahit daid sániid nu ahte dat maid čuojihit vuohkkasit bealljái, muitala.

• Loga maid: SlinCraze ble intervjuet av BBC

Ovddit mánus de almmuhii son iežas nuppi sámegiel skearru. Das lea namma «7», ja das leat eanet olmmošlaš bealit go su vuosttaš skearrus. Valle lohká ahte lea lunddolaš sutnje válljet dákkár fáttáid.

– Sámegiela lea hui govvideaddji, go gávdnojit nu olu adjektiivvat. Don sáhtát ivdnet teavstta sakka, nu ahte dalle lea oalle lunddolaš hállat olbmo birra.

Viidáseappot lea Valle jo ráhkkaneamen almmuhit moadde skearru vel, muhto su mihttu eallimis lea dearvvašvuohta ja bissut lihkolažžan.

– Musihka dáfus lean gal olahan iežan mihtu, muhto ášši, mii munnje lea hui dehálaš, lea ahte mánát ja nuorat ohppet sámegiella. Dan mun háliidan olahit iežan musihkain.