Då Shin Kyong-Sook for eit par år sidan vann den prestisjetunge Man Asian Literary Prize, gjekk ho frå å vere ein kjent forfattar i heimlandet og i deler av Asia, til å bli verdskjend, i alle fall blant ivrige lesarar.
Gjennombrotsromanen Ta vare på mamma kom ut også på norsk. Jeg kommer med en gang er den andre romanen hennar i norsk språkdrakt. På koreansk har ho skrive ei rekkje bøker etter debuten i 1985. Ta vare på mamma selde i 2 millionar eksemplar i heimlandet.
Studieår i tåregass
Det startar med ei telefonoppringing. Ein mann ringjer til ei kvinne for å melde frå om at litteraturprofessoren Yun, som dei begge sette svært høgt, ligg for døden.
Informasjonen fører kvinna ut på ei minnereise tilbake til studietida på 80-talet.
Det var inga lykkeleg tid. General Chun Doo-hwan hadde nett gjort militærkupp, og knebla både ytringsfridommen og politisk aktivitet. Fleire universitet måtte stenge. Studentane demonstrerte og tåregassen låg som eit teppe over sentrale gater i Seoul. Mange aktivistar forsvann. Andre tok livet av seg. Professor Yun gjekk av i protest og flytta på landet. Miljøet rundt han gjekk i oppløysing.
Merkelege samversformer
Dei harde politiske realitetane er underforstått og dannar bakteppet i denne romanen. Chun Doo-hwans namn er ikkje eingong nemnt, det er knapt nok sagt noko om kvifor mange studentar demonstrerer. I forgrunnen finn vi tre av Yuns studentar, to kvinner og ein mann. Forholdet dei har til kvarandre er oppsiktsvekkjande, og nei, det handlar ikkje om sex. Eller: sjølvsagt er erotikken der, men også den er stuva bak i bildet, til det nesten usagde.
Forfattaren vel å skildre korleis den håplause situasjonen så og seie lammar alle prosessar: Universitetet slit, protestane fører ikkje fram, å reise heim til landsbygda der dei kjem frå er like håplaust som å bli buande i storbyen: Fortida er også kvelande. Når dei besøkjer professor Yun på landsbygda, set han dei til å slå ned snø frå greinene i skogen bak huset sitt.
Det uuttalte og det ulevde
Livet står på vent, stemninga blant studentane vippar mellom melankoli og desperasjon. Relasjonane er skjøre og uuttalte. Samversforma er som nemnt oppsiktsvekkjande, eller kanskje heller djupt framand. Og det er ein av dei tinga eg verkeleg likar ved denne boka: ho er heilt tydeleg skriven til forfattarens heimepublikum, som ikkje treng å få forklart det som verkar gåtefullt for ein vestleg lesar som meg. Dermed vert historia både fjern og svært nærverande på same tid.
Dei velmeinte informasjonane om lokale forhold som er så karakteristiske i litteratur skriven utanfor Vesten men med den vestlege lesar i tankane, dette pedagogiske hjelpesteget er fråverande hjå Shin, som sel millionopplag i sitt eige land.
Det er mitt oppriktige ønskje at ho tek vare på den skrivemåten, både med tanke på dei sørkoreanske lesarane, og for oss som lever ein heilt annan stad, til dømes her.
