Hopp til innhold

Adveantakalender 18.12.

Dán jagáš kalendera lea Beate Heide buvttadan NRK Sápmái.

Juovlaselskáhppi
Foto: Beate Heide

Álo lei veahkajuovlaselskáhppi juovlaáiggi. Mis ii lean astu ja dilli gávnnadit muđui jagis muođaiguin, siesáiguin ja iežá hulkkiiguin riemuidoktavuođain. Juovlaáiggi lei dasa dilli ja vejolašvuohta.

Go lei dan mađe hárvenaš dáhpádus, de mon vuorddašemiiguin vurden dan beaivvi go mii galggaimet juovlaselskáhppii. Lávii álgit maŋŋegaskabeaivvi, ja lei ovttilis nu ahkit vuordit ahte ollesolbmot galge geargat gaskabeaivesebbáriin ja čiŋadišgoahtit.

Mis ii lean dalle biila. Dan dihte min vertiimet vázzit dege mátkkoštit bussiin go vulggiimet selskáhppii. Jos vácciimet, lei hearvái go lei spárkensiivu, vai beasaimet mannat ovtta šuvain, gaittin mánát spárkka nalde ja áhčči stivrejeaddjin. Hui go de hurgguhii. Mon, guhtes ledjen nieida, atnen fiinahossobuvssaid, ja de olgguldasbuvssaid vai bivalin. Ja skuovat ledje mielde lávkkas. Smávvaskuovat.

Lei imášlaš oaidnit muođaid, čeziid, siesáid, ednuid jna čiŋaduvvon, ja bargguid gehtte gieđaidgaskkan. Amašin beláid čikŋabiktasiiguin ja čáhcegálgojuvvon vuovttaiguin. Veahá gaskka mii leimmet visot dego apmasat nubbi nubbái.

Álohii lei láhččojuvvon hearvás beavdi, ja vel hearváseabbo lei ahte mii mánát oaččuimet bruvssa.

Go čoavji lei dievvan herskkuiguin, ja mii leimmet váibán guldaleamis váksenolbmuid hoaladeami, de mii láviimet geahččat beláid juovlaattáldagaid, ja de mii spealaimet spealaid. Mii láviimet leahkit guhkes áiggi selskáhpis, ja dábáleamos nu guhkes áiggi ahte eahkesborramuš guossuhuvvui ovdal mii vuolgilišgođiimet ruovttobálgáid mielde.

Muhtomin juovlaselskáhppi lei min luhtte. Vel dalle ge lei seammá gealdu. Min huotnahis lei šlámbbargeallir. Bohtos lei ovttilis ahte doppe vuollin mii stoagaimet čiehkat ja ohcat, ja máhcaimet ruoktot ráigánan hossobuvssaiguin ja heavdnevierpmit vuovttain, go leimmet čiehkadan siskkimus čiegaide.

Iluin muittán daid selskáhpiid. Lei duohta dáhpádus ja juoga vuordinveara. Mon sávan ahte mu mánát nai oččole diekkár buriid muittuid mánnávuođa juovlariemuin. Lea allaárvosaš deatta eallingeainnu mielde fievrridit.

Korte nyheter

  • Seminára sámi mánáidgirjjálašvuođa birra: – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide

    Sámedikki girjerájus, Juoigiid searvi ja Norgga mánáidgirjeinstituhtta lágidedje odne rabas seminára sámi mánáid girjjálašvuođa birra Oslos.

    Girječálli Inga Ravna Eira, sámi girječálliid searvvis, lei okta dain gii čuovui seminára.

    – Dát mearkkaša hui olu sámi girjjálašvuhtii ja sámi girječálliide, danin go mii leat guhká váillahan girjjiid mánáide erenomážit ja maiddai nuoraide.

    Su mielas lea buorre go dákkár seminára dollo, ja muitala ahte sis lea ihttin gis bargobádji mas galget digaštallat mo galget bargat sámi mánáid girjjálašvuođain ovddasguvlui.

    Son čilge ahte Sámis eai leat doarvái mánáidgirječállit, ja jus galget eambbo mánáidgirjjit de adnojit eambbo girječállit maiddái mánáid ja nuoraide.

    – Jus mis galgá boahtteáiggis gávdnot sámegiella, de fertet mii álgit mánáiguin ja mánáide. Erenomážit dál galggašii dahkkot hui stuorra bargu oažžut olu sámegiel mánáidgirjji.

    Son dadjá ahte mánát galggašedje álgit beassat gullat girjjiid dalán go riegádit ja gitta 13-14 jagi rádjái, muhto ahte Sámis eai leat girjjit buot daid ahkásaččaid.

    – Min oainnu mielde lea hui dehálaš sámegielat mánáide oažžut dan vásáhusa, girjjit han ovddidit sámegiela ja go mánát gullet iežaset gillii girjji, dain leat máŋggalágan vásáhusa.

    Ihttá bargobádjái lohká vuordit ahte dat geat galget doppe hállat doppe buktet árvalusaid muhto maid ahte sii ovttas galggašit gávnnahit juoidá.

    – Dá lea álgu sámi mánáid girjjiide, ja dás rájes de álget várra dahpahuvvot áššit, sávvamis.

    Inga Ravna Eira
    Foto: Iŋgá Káre Márjá I. Utsi / NRK
  • Kártadoaimmahat dohkkeha Oslove – mieđihit iežaset ádden ášši boastut

    Kártadoaimmahat lea dál dattetge dohkkehan Oslove nama almmolaš máttasámegiel namman Norgga oaivegávpogii.

    – Mii dat leimmet boastut ádden. Gielda lei ožžon formálalaš rávvaga sámi báikenammanevvohagas maid lága mielde galget dahkat, lohká Kártadoaimmahaga ossodatjođiheaddji Helge Dønvold.

    Kártadoaimmahat šálloša go álggos dieđihedje gildii ahte namma ii dohkkehuvvo.

    Dál álgá Oslo gielda čalmmustahttit gávpoga sámi nama.

    – Lean hui ilus go dát manai bures ja go Oslo sámi namma dál lea almmolaččat dohkkehuvvon, lohká Oslo gávpotráđi njunuš, Eirik Lae Solberg.

    Gávpoga sámi namain sii dáhttot čájehit ahte atnet árvvus sámi kultuvrra, ja čájehit ahte Oslo lea buohkaid oaivegávpot, maiddái buot sámiid oaivegávpot, deattuha son.

    Oslo gieldda neahttasiiddus geavahišgohtet Oslove earret eará gávpoga logos, buohtalagaid gávpoga dárogiel namain.

    Ihtet maiddái áiggi mielde Oslove-geaidnošilttat. Gielda áigu muđuid vel árvvoštallat man láhkai buoremusat čalmmustahttet gieldda sámi nama.

    Oslove lea gávpoga namma máttasámegillii, ja dál juo geavahit sihke searvvit ja ásahusat dán sámi nama Oslos.

    Oslove-skilt på Samisk hus i Oslo.
    Foto: Mette Ballovara / NRK
  • Fálli nåvkå varresvuohtakontrållåv

    Dån guhti årru Hábmera suohkanin ja la 40 ja 79 jage gaskan oattjo dal varresvuohtakontrållåv tjadádit masta i dárbaha majdik mákset.

    Vuoratjismáno 29. biejve álggá Saminor3-guoradallam Hábmera suohkanin, ja vihpá gitta ájgen moarmesmáno 14. bæjvváj.

    Guoradallama åvddåla gåhttju Hábmera suohkan ja Saminor3 álmmuktjåhkanibmáj, mij tjadáduvvá uddni vuoratjismáno 25. biejve sebrudakvieson Ájluovtan kl. 17.00 ja Hamsunguovdátjin kl. 20.00.

    Danna Hábmera suohkan galggá subtsastit manen Saminor3 la ájnas gájkajda suohkanin, ja guoradalle galggi subtsastit sisano birra viesátguoradallamin – manen Saminor3 guovte vahko duogen suohkanin sierra varresvuodastasjåvnåv rahpá.

    Vihttalåk suohkana li maŋen Saminor3:n.

    Bilde av faglig leder for Saminor 3-undersøkelsen, Ann Ragnhild Broderstad, foran Saminor-bussen.
    Foto: Solveig Norberg / NRK