Fjerna 244.000 kilo avfall langs kysten

– Dette er ein ekstremt lei situasjon i eit svært viktig område. Plast er ein av dei store belastningane for fuglar som held til på og ved sjø, seier ornitolog Frode Falkenberg i Norsk ornitologisk foreining.

• Les også: Ni av ti sjøfugler har plast i magen: – Svelger lightere og lekebiler

Store mengder marint avfall finn vegen til strendene på øya Herdla nord i Askøy kommune. Det meste av det ikkje-organiske avfallet er plast.

Fuglereservatet er heim for meir enn 220 artar, og eit unikt hekkeområde for fleire utryddingstruga artar.

Mange av desse står i fare for å verta råka. Plast er årsak til kveling og forgifting.

Fjerna 244.000 kilo strandavfall i fjor

Marint avfall er eit stort problem langs heile norskekysten. «Hold Norge Rent» organiserer ryddeaksjonar på norske strender. I fjor samla over 19.000 frivillige inn meir enn 244.000 kilo avfall langs heile kysten.

• Les også: Bruker over 200.000 kroner på strandrydding

I fjor gjennomførte organisasjonen 60 ryddeaksjonar i Hordaland, mellom anna på Herdla.

Også Herdla museum har stått for rydding i området i fleire år.

Plast er ein absolutt versting, seier fagansvarleg for marin ureining, Malin Jacob.

– Mesteparten kjem frå landbaserte kjelder og noko fiskeri. Det er trong for ei haldningsendring i samfunnet. Avfall som plast har eit langt krinsløp, seier Jacob.

• Les også: Ut på tur? Ta med litt søppel hjem!

Plast rundt halsen og fiskekrokar i nebbet

Om vinteren er Herdla det viktigaste området på Vestlandet for overvintrande fuglar. Dykkeender er særleg utsette etter å ha gapa over syntetisk materiale.

– Fuglar et på instinkt det som flyt i overflata. Dykkeender får plast surra rundt halsen eller fiskekrokar sett fast i nebbet. Som oftast endar det ille, seier Falkenberg.

Han seier avfallet på Herdla fyrst og fremst er eit estetisk problem, av di dei største skadane alt har skjedd lengre til havs.

– Obduksjonar av havhestar har vist mageinnhald av hundre prosent plast. Plast er eit stort problem, understrekar ornitologen.

Bergensarane er del i skulda

Assisterande miljøvernsjef hjå Fylkesmannen i Hordaland, Stein Byrkjeland, seier Herdla er eit prioritert tilfelle. Fylkesmannen fjernar marint avfall i naturreservat, men har ikkje kapasitet til å prioritera andre område.

I statsbudsjettet for 2015 blei det sett av ti millionar kroner til tiltak mot marin ureining. Private og offentlege aktørar og verksemder kan søkja Miljøverndirektoratet om støtte til prosjekt for opprydding.

• Les også: SMÅTT: Små, oppløyste bitar av plast sirkulerer i naturen i lang tid. Plast skil ut giftstoff og er årsaka til kveling og død hjå dyr i sjø og på land.

Det kan ikkje fylkesmannen. Difor oppmodar Byrkjeland organisasjonar til å ta opp kampen mot den syntetiske fienden.

Havstraumen forbi Bergen går nordover. Herdla vert difor eit naturleg endestopp for mykje «sentrumsrask» som hamnar på sjøen.

– Det er bra boset vert fanga opp, men det er synd det kjem rett inn i eit naturreservat, seier Byrkjeland.